Szlak niebieski „Okrężny“, przebiegający terenami parku leśnego Bażantarnia, stanowi obwodnicę o całkowitej długości 10 km. Ze względu na charakterystykę terenu, którym szlak przebiega oraz na stopień trudności podzielony został na dwa odcinki: szlak niebieski „leśny“ długości 3,6 km i szlak niebieski „górski“ długości 6,4 km. W podobny sposób przedstawiony Dalej znów trawersem przez dwa mało wybitne żeberka do szerokiego żlebu spadającego z Lawiniastej Przełączki. Z przełączki trawersem percią w lewo, w poprzek zbocza Małego Gerlachu po stronie Gerlachowskiego Kotła, dalej idziemy na wcięcie Przełaczki pod Małym Gerlachem, skąd widzimy już główny wierzchołek Gerlacha. TRAWERS. droga w poprzek zbocza. trawers. droga leśna lub polna, która prowadzi w poprzek zbocza. trawers. szlak w poprzek zbocza. trawers. trasa w poprzek zbocza. trawers. Z 48 czterotysięcznikami i 65000 kilometrami szlaków Szwajcaria stanowi jest prawdziwym rajem dla alpinistów i zwykłych spacerowiczów. Szlaki rodzinne, ścieżki przygotowane dla osób niepełnosprawnych na wózkach, szlaki alpejskie (high alpine trails), trasy na rakiety śnieżne i via ferraty (klettersteig) – każdy znajdzie tu coś Panorama jest wyjątkowo efektowna jesienią, kiedy zbocza przebarwiają się na rudo. Na trasie nie ma trudności technicznych, szczyt może być np. świetnym uzupełnieniem wycieczki do Doliny Chochołowskiej – ze schroniska na Polanie Chochołowskiej wyjdziemy na górę w 1:30 h (żółty szlak). D16 pasy w poprzek trasy; inne krzyżówka. D16 pasy w poprzek trasy; Zatarasować ulicę w poprzek podczas zamieszek; Kolczatka w poprzek drogi; Płynie po nocach w poprzek; Żelazne legary ułożone w poprzek luku ładowni statku; Płócienne pasy wzmacniające, naszyte w poprzek żagla; F16 górski szlak w poprzek; Umocować, rozwiesić coś . Strona głównaGóryZadni Kościelec i Mylna Przełęcz zimą (drogi, trudności, zdjęcia) Zadni Kościelec jest jednym z najłatwiejszych i najbardziej popularnych szczytów, które można zdobyć na udostępnionym dla taterników terenie. Jakiś czas temu byłem tam w warunkach letnich, teraz wracam zimą, zdobywając przy okazji położoną niedaleko Mylną Przełęcz. Co się zmieniło i czy faktycznie w zimie jest dużo trudniej? Relacja z tej wycieczki dostępna jest również w wersji filmowej. Aby obejrzeć materiał, kliknij tutaj. Po zimowym przejściu większości szlaków w polskiej części Tatr, coraz częściej zaczynam się rozglądać za kolejnymi celami. Tu, podobnie jak w przypadku klasycznych, letnich wycieczek, oczywistym kierunkiem wydaje się zejście ze znakowanych ścieżek. W zeszłym roku zrobiłem to po raz pierwszy, zdobywając Żółtą Przełęcz i Żółtą Turnie, w tym sezonie rozwijam pomysł i odwiedzam kolejne tego typu miejsca. Nie tak dawno byłem na Niżnich Rysach, później na Kołowej Czubie i Zawratowej Turni. Dziś kolej na Zadni Kościelec oraz Mylną Przełęcz. Oba miejsca znam już z letnich wejść. Nie są trudne, choć kompletnie nie wiem, czego spodziewać się tam w zimie. Jadę więc z dużą dawką niepewności, ale i ekscytacji zawsze związanej z pozaszlakową działalnością. Zimą na Zadni Kościelec i Mylną Przełęcz – podstawowe informacje Zadni Kościelec leży w polskiej części Tatr Wysokich, pomiędzy Doliną Czarną Gąsienicową a Doliną Zieloną Gąsienicową. Szczyt wznosi się na 2162 metry, co czyni go nieznacznie wyższym od swojego bardziej popularnego sąsiada. Na Zadni Kościelec nie prowadzą żadne szlaki turystyczne, jednak szczyt leży na terenie udostępnionym do uprawiania taternictwa powierzchniowego. Oznacza to, że po zgłoszeniu wycieczki w tak zwanej Książce Wyjść Taternickich można się tam wybrać w pełni legalnie. Masyw Kościelców jest zresztą bardzo często odwiedzany przez taterników. Na ścianach obu szczytów znajduje się mnóstwo dróg wspinaczkowych o różnym poziomie trudności, dużą popularnością cieszy się także Grań Kościelców, zazwyczaj pokonywana od Mylnej Przełęczy do szczytu Kościelca. Najprostsza, prowadząca na Zadni Kościelec droga wiedzie przez Kościelcową Przełęcz i ma wycenę 0+. W praktyce oznacza to konieczność używania rąk do wspinaczki, choć w terenie niezbyt stromym oraz oferującym dużą dowolność wyboru chwytów i stopni. Zresztą, na Zadnim Kościelcu taki odcinek jest tylko jeden, bezpośrednio przed wejściem na wierzchołek. Reszta to po prostu chodzenie pod górę. Pod względem orientacji, szczyt nie należy do trudnych. Moment zejścia ze szlaku jest dość oczywisty, podobnie jak przebieg podejścia na Kościelcową Przełęcz. Odrobinę problemów może tylko sprawić trafienie z tej ostatniej na wierzchołek, choć z drugiej strony, nawet najprostszy, kilkuzdaniowy odpis powinien rozjaśnić sprawę. Powyższa ocena dotyczy oczywiście warunków letnich. Zimą ciężko jest jednoznacznie sklasyfikować trudności. Sporo zależy od ilości śniegu, jego rozłożenia na grani i zboczach oraz stopnia związania z pokrywą. Są dni, że wejście będzie dość łatwe, kiedy indziej może być wręcz niemożliwe albo bardzo ryzykowne ze względu na sytuację lawinową. Wejście opisane w tym artykule odbyło się przy dobrych, w miarę bezpiecznych warunkach. Przez większość zimowych sezonu są one jednak mniej sprzyjające. Mylna Przełęcz również znajduje się w masywie Kościelców, około 150 metrów na południe od opisanego przed chwilą Zadniego Kościelca. Posiada dwa siodła, położone na wysokości 2096 oraz 2104 metry. Głównym jest to niższe, północne. Wejście na Mylną Przełęcz stanowi popularną wśród taterników drogę dojściową do Grani Kościelców. Jest dość łatwe orientacyjnie, a jego wycena to coś pomiędzy 0+ a I. Wszystkie bardziej wymagające miejsca skumulowane są na ostatnim etapie stromego podejścia. Zimowe trudności będą oczywiście zależeć o panujących danego dnia warunków. Może się jednak zdarzyć, że będzie… łatwiej. Dlaczego? Głównie ze względu na pokrywę śnieżną, która może złagodzić stromą końcówkę. Tak właśnie było podczas opisywanej tu wycieczki. Trudności spadły więc do wyceny 0, sprawiając, że przy wejściu na główne siodło przełęczy używanie rąk stało się zbędne. Co do wyposażenia, ciężko będzie mi ułożyć uniwersalną listę. W warunkach, w których ja tam byłem wystarczyły raki koszykowe i jeden czekan turystyczny (plus kask, ale ten niemal zawsze warto mieć na pozaszlakowych wycieczkach). Nie dam jednak gwarancji, że innym też to wystarczy. Czasem lepiej będzie mieć dwa czekany, a stosowanie asekuracji będzie konieczne, by trzymać ryzyko w akceptowalnym przedziale. Zima to zima – każdy dzień jest inny. Choć myślę, że jeśli ktoś na poważnie rozważa wybranie się w opisywane tutaj miejsca, to i już dawno miał się okazję o tym przekonać. Zadni Kościelec i Mylna Przełęcz zimą – relacja z wycieczki Dojazd do Brzezin Dzień przez wyjazdem, przez jedną z Facebookowych grup, udało mi się dogadać z inną ekipą, która też wybierała się w Tatry z Krakowa. Umówiliśmy się na około 3:15, gdzieś w pobliżu mojego osiedla. Wcześnie, nawet dużo wcześniej niż potrzebowałem, ale i tak była to znacznie lepsza opcja niż standardowy dojazd autobusem. Wstaję o 2:10, ogarniam parę rzeczy, pakuję plecak i ruszam na przystanek. O ustalonej porze dosiadam się do reszty, po czym razem jedziemy w stronę Tatr. Pierwotnie, chcieliśmy dostać się do Kuźnic, jednak potem zmieniliśmy destynację na Brzeziny. Czemu? Głównie ze względu na parking – jest tańszy i bliżej wejścia na szlak. Sam wariant dojścia na Halę Gąsienicową był nam tego dnia obojętny. Czarny szlak z Brzezin na Halę Gąsienicową Na miejscu jesteśmy tuż przed piątą. Niby zmierzamy w tym samym kierunku, ale ze względu na różnice w tempie marszu decydujemy się rozdzielić. Dalej poruszam się więc samodzielnie. Reszta i tak nie wraca potem do Krakowa, więc transport powrotny tak czy siak musiałbym sam wykombinować. O tak wczesnej porze kasa przy wejściu jest jeszcze nieczynna. Przechodzę więc obok i ruszam za oznaczeniami czarnego szlaku. Prowadzi on przez Dolinę Suchej Wody i szczerze mówiąc, jest najmniej ciekawym wariantem dojścia na Halę Gąsienicową. Pod nogami od początku mam szeroką, utwardzaną drogę. Oprócz szlaku turystycznego, prowadzi tędy trasa zaopatrzeniowa dla schroniska Murowaniec. Jest przejezdna dla niemal każdego, choć trochę uterenowionego samochodu, co dość dobrze pokazuje, jakich trudności można się tu spodziewać. Po przejściu pierwszych kilkuset metrów trafiam do lasu, którym prowadzi znaczna większość drogi do Murowańca. Odcinków, gdzie widać coś więcej jest naprawdę niewiele i znajdują się raczej pod koniec trasy. Zresztą, teraz i tak jest jeszcze dość ciemno, więc wiele bym pewnie nie zobaczył. Jeśli kogoś interesuje dokładniejszy opis tego szlaku, zapraszam do tekstu o przejściu Doliny Suchej Wody zimą. Jeden z pojedynczych, nie w pełni zalesionych odcinków na czarnym szlaku z Brzezin na Halę Gąsienicową. Dojście pod Przełęcz Karb Podejście do schroniska zajmuje mi jakąś godziną i 20 minut. Byłoby szybciej, ale cóż – śliska nawierzchnia nie pozwalała się zbytnio rozpędzić. Narzekanie jest jednak nie na miejscu – i tak dotarłem tu bardzo wcześnie, a na wycieczkę mam znacznie więcej czasu, niż potrzebowałbym nawet w mocno pesymistycznym scenariuszu. Schronisko Murowaniec. Pod schroniskiem, do wycieczek szykuje się już parę innych osób. To pierwsi turyści, których spotykam tego dnia. Ja sam nie mam zamiaru robić tu przerwy, więc po prostu mijam budynek i ruszam dalej, skręcając na szlak prowadzący wgłąb Doliny Gąsienicowej, a dalej również na Świnicką Przełęcz. Trasa, która z lecie znakowana jest czarnymi i żółtymi symbolami, na pierwszym odcinku jest dość płaska i niesprawiająca wielu problemów. Poza lekko śliskim podłożem (na szczęście już nie tak, jak na drodze w Brzezin), idzie się tędy całkiem nieźle, co pozwala mi się dość szybko dostać w okolice wyciągu narciarskiego na Kasprowy Wierch. Zimowe przejście przez Dolinę Gąsienicową. W okolicy wyciągu znajduje się skrzyżowanie szlaków. Żółty skręca w stronę Kasprowego Wierchu, czarny ciągnie się dalej ku Świnickiej Przełęczy. Ja zostaję na czarnym, choć tak na dobrą sprawę, to żadnych oznaczeń tutaj nie widać. Jest tylko wydeptana ścieżka, mniej więcej zgodna z letnim przebiegiem tego szlaku. Idąc dalej wgłąb doliny mijam zamarzniętą taflę Zielonego Stawu Gąsienicowego. Niedługo za nim zauważam kolejne rozdroże, gdzie startuje niebieski szlak w stronę przełęczy Karb. Tu rozstaję się z trasą czarną i odbijam w lewo. Podczas marszu przez Dolinę Zieloną Gąsienicową mam już całkiem dobry widok na moje dzisiejsze cele. Na tym odcinku coraz bardziej zbliżam się do masywu Kościelców. Widzę Mylną Przełęcz, podwójny wierzchołek Zadniego Kościelca, Kościelcową Przełęcz, a także ośnieżone zbocze, którym będę się na nią wspinał. Stąd nie mam jeszcze stuprocentowej pewności, ale wydaje mi się, że prowadzące tam drogi są choć częściowo przetarte. Drogi na Zadni Kościelec i Mylną Przełęcz (przebieg orientacyjny, szczegóły mogą się nieco różnić, szczególnie na podejściach zboczami). Do tej pory szlak był dość płaski. Z czasem zaczyna się jednak nieco wznosić. Im bliżej Karbu, tym stromiej, choć nie ma tu odcinka, który określiłbym jako trudny, bądź wymagający pomagania sobie rękami. Podejście na przełęcz Karb od strony Zielonego Stawu Gąsienicowego. Zbliżając się do masywu, nabieram pewności, że ta taternicka ścieżka wzdłuż zachodniej ściany jest dziś przetarta. Ja też zaraz będę tam skręcał. Nie widzę większego sensu we wchodzeniu na sam Karb, skoro i tak potem będę musiał wytracić trochę wysokości. Lepiej od razu zacząć podchodzić do ściany. Niech tylko znajdę odpowiednie miejsce… Wejście na Kościelcową Przełęcz W końcu podejmuję decyzję o skręcie. Choć raczej nie była ona moim w pełni niezależnym wyborem. Zauważyłem po prostu jakieś inne ślady, za którymi postanowiłem podążać. W pierwszej kolejności zależało mi na dotarciu do wystających spod śniegu kamieni, po których chciałem się później dostać bliżej ściany. Moment zejścia z niebieskiego szlaku oraz droga pod ścianę Kościelca. Do kamieni idzie się całkiem nieźle, po odbiciu do góry już trochę gorzej. Pokrywa śnieżna lekko się zapada, więc co parę kroków moja noga ląduje gdzieś pomiędzy kamieniami. Trzeba uważać, bo o kontuzję w takich warunkach nietrudno. Kamienie, między którymi podchodzę bliżej ściany. Po dotarciu do stromych, widocznych na powyższym zdjęciu skał, skręcam w prawo i idę kawałek po przetartej ścieżce. Na tym etapie zaczynam już wypatrywać miejsca, gdzie będę odbijał na Kościelcową Przełęcz. W sumie, nie jest to trudne. Trzeba po prostu dojść do końca bloków tworzących zachodnią ścianę Kościelca, a następnie skierować się na strome zbocze, również prowadzące w pobliżu skalistej ściany tej góry. Dalsza droga pod ścianą Kościelca oraz moje miejsce odbicia na Kościelcową Przełęcz. Alternatywnie, można się tu również poruszać bliżej tych pionowych skałek. Miejsce, w którym decyduję się skręcić jest oznaczone wysokim, kamiennym kopczykiem. Choć na dobrą sprawę, to odbić można też trochę wcześniej albo kawałek dalej – większej różnicy nie ma. Podejście praktycznie od razu robi się strome. Podchodzę powoli, uważając na dwa rodzaje miejsc. Pierwsze to takie, gdzie nogi zapadają się w nie do końca zmrożony śniegu, natomiast drugie mają tego śniegu mało, jednak znajduje się on na śliskich płytach. Generalnie, lepiej jest się tu trzymać prawej strony, gdzie zamiast płyt znajdują się odcinki z trawkami. Początek stromego podejścia na Kościelcową Przełęcz. To już trochę wyżej. Podczas wspinaczki lepiej trzymać się bliżej prawej strony zbocza. Mozolnie zdobywam wysokość, jednak nie trafiam na nic szczególnie wymagającego. Szybko nabieram pewności, że na Kościelcową Przełęcz raczej uda mi się dostać. A co dalej? Okaże się już niedługo. Podczas podejścia zauważam parę innych, prowadzących tędy śladów. Są jednak stare i częściowo zasypane, więc chodzenie po nich praktycznie nic mi nie daje. Coraz bliżej do przełęczy. Podejście trochę się ciągnie, ale krajobraz niewiele się tu zmienia. Po lewej mam stromą ścianę Kościelca, po prawej usiane kamieniami zbocza Zadniego Kościelca. Idę w pewnej odległości od ściany, nierzadko po wystających spod śniegu trawkach. W warunkach letnich, ten odcinek można przejść po wyraźnie wychodzonych zakosach. Pod samą przełęczą robi się trochę stromiej. Tu staję przed wyborem: podchodzić po zaśnieżonym stoku, albo dojść do skałek po lewej stronie i dostać się nimi trochę ponad przełęcz. Ta druga opcja wydaje mi się nieco bezpieczniejsza, więc decyduję się wspiąć po kamieniach. Nie jest to szczególnie trudne, ale i tak końcówkę tej drogi oceniam na bardziej wymagającą niż latem. Po paru kolejnych minutach jestem już kilka metrów nad Kościelcową Przełęczą. Stamtąd schodzę na siodło i robię chwilę przerwy przed ruszeniem w stronę szczytu. Przy okazji, mogę podziwiać wąską, wyglądającą na bardzo stromą grań, którą z przełęczy można dostać się na wierzchołek Kościelca. Grań prowadząca na Kościelec oglądana z Kościelcowej Przełęczy. Zadni Kościelec zimą – droga od Kościelcowej Przełęczy Na wierzchołek Zadniego Kościelca mogę się stąd dostać na parę sposobów. Po pierwsze, mogę iść ściśle granią, co ma wycenę II i przy moich umiejętnościach zdecydowanie odpada. Po drugie, da się iść granią, ale obejść to dwójkowe miejsce. Zostaje wtedy wycena I. Latem (no dobra, jesienią, ale nie było tu wtedy śniegu) się tak bawiłem, dziś stawiam jednak na bezpieczeństwo i wybieram trzecią opcję: całkowite obejście grani od strony Doliny Zielonej Gąsienicowej. Ta droga powinna mi zająć jakieś 5, maksymalnie 10 minut. Teraz widzę nawet pojedyncze ślady kogoś, kto także decydował się na ten wariant. Po krótkim postoju odbijam więc prawo i zaczynam odchodzić graniowe skałki. Droga na Zadni Kościelec – wariant z obejściem grani. Choć odcinek jest lekko eksponowany, nie sprawia mi praktycznie żadnych trudności. Ślady przez moment prowadzą w miarę poziomo, potem zaczynają się wznosić do góry. Tu na moment tracę pewność – to już na szczyt, czy dopiero jakieś dojście do grani po obejściu pierwszych trudności? Postanawiam jednak sprawdzić, trzymając się założenia, że zawsze mogę zawrócić. Przejście lekko eksponowanym zboczem poniżej grani Zadniego Kościelca. W tle mam całkiem niezły widok na Niebieską oraz Zawratową Turnię. Odbicie w stronę wierzchołka. Tu należy się kierować w stroną krótkiego, niezbyt stromego żlebu. Wątpliwości szybko się rozwiewają. Tak, to już szczyt, dobrze pamiętam to podejście. Bez śniegu wydawało mi się nieco bardziej strome, ale może to tylko kwestia większego obycia z takim terenem. Ostatnie podejście pomiędzy wierzchołki Zadniego Kościelca. Krótki żleb wyprowadza mnie pomiędzy dwa, położone blisko siebie wierzchołki. Nie wiem, który jest wyższy, więc wejdę oczywiście na oba. Jako pierwszy, postanawiam zdobyć ten południowy, który wydaje się nieco łatwiejszy. Daję radę się tam dostać bez żadnej pomocy rąk. Chwilę później przechodzę też na północny, co wymaga odrobinę większej sprawności (parę pojedynczych metrów o wycenie 0+). A więc, udało się! Zadni Kościelec zdobyty zimą i tak na dobrą sprawę, nie było to jakoś szczególnie trudne. Poziom zbliżony do wejścia letniego, choć warto pamiętać, że dzisiejsze warunki są dość dobre, a ślad założony był niemal na wszystkich odcinkach. Widok z Zadniego Kościelca w stronę Kościelca. Jest około ósmej, na tamtym szczycie nie ma jeszcze nikogo. Spojrzenie w kierunku Orlej Perci. Wschodnia grań Świnicy, na który da się zauważyć (od lewej) Zawratową Turnię, Niebieską Turnię, Gąsienicową Turnię, a także główny i taternicki wierzchołek Świnicy. Na północnym – zachodzie widzę Dolinę Zieloną Gąsienicową, a w oddali między innymi Giewont, Kasprowy Wierch i Czerwone Wierchy. Zejście z Zadniego Kościelca Po spędzeniu kilku miłych chwil na wierzchołku (w sumie to na dwóch wierzchołkach) postanawiam schodzić. Ostrożnie dostaję się do żlebu, potem zaczynam się obniżać do miejsca, gdzie da się skręcić. Stamtąd ruszam ku Kościelcowej Przełęczy po własnych śladach prowadzących poniżej grani. Zejście tym krótkim żlebem między wierzchołkami. Powrót na Kościelcową Przełęcz. Wracam właściwie tą samą drogą, z jednym tylko odstępstwem. Pod koniec, z czystej ciekawości, wchodzę na grań i to nią pokonuję ostatnie metry. Jest odrobinę trudniej, muszę sobie nieco pomóc rękami, ale przy okazji mam z tego trochę frajdy. Na przełęczy robię krótki postój, po czym skręcam w lewo i zaczynam zejście. Tym razem wybieram wariant ze stromym zboczem, bez pchania się na skałki. Nie jest źle, choć oczywiście trzeba mocno uważać, bo ewentualnie poślizgnięcie trudno byłoby w takim terenie wyhamować. Kawałek dalej zbocze staje się nieco łagodniejsze. Schodzę szybko, bez większych problemów, znów trzymając się trawek – tam, gdzie to oczywiście możliwe. Tylko na paru odcinkach czuję, że pod cienką warstwą śniegu mam tę niefajną, gładką skałę. Zejście z Kościelcowej Przełęczy. Po kilkunastu minutach jestem już pod ścianą, przy wydeptanej ścieżce między Karem a Mylną Przełęczą. W tym miejscu spotykam dwóch innych pozaszlakowców, którzy też udają się na Zadni Kościelec. Chwilę gadamy, pokazuję im drogę na szczyt oraz opisuję warunki na podejściu. Potem skręcam w lewo i ruszam ku drugiemu z moich dzisiejszych celów. Wejście na Mylną Przełęcz zimą Dalsza droga wciąż jest przetarta, choć śladów nie ma wiele. Najbliższy odcinek nie jest szczególnie wymagający. Idę w poprzek zbocza, pod stromymi ścianami Zadniego Kościelca. Choć tak na dobrą sprawę, zimą bezpieczniej jest pokonywać ten fragment w płaskim terenie poniżej ściany. Problem w tym, że przy dzisiejszym śniegu byłoby to o wiele bardziej forsujące niż skorzystanie z już istniejącego śladu. A, że poziom zagrożenia lawinowego nie jest wysoki („niska dwójka”), to decyzja nie jest trudna. Droga na Mylną Przełęcz, fragment tuż za zejściem z Kościelcowej Przełęczy. Na kolejnym odcinku ścieżka nieco się obniża, by ominąć strome składki w ścianie po lewej stronie. Potem znów do góry, na pierwsze, nieco bardziej wymagające podejście. Kolejny kawałek z obejściem kilku skałek oraz skrętem na podejście po lewej stronie. Za zakrętem nadal trzymam się blisko ściany Zadniego Kościelca. Gdzieś w tym miejscu zaczynam się też zbliżać do innej pary, która ruszyła na Mylną Przełęcz przede mną. Ich tempo jest jednak dość wolne, więc wyprzedzenie jest pewnie tylko kwestią czasu. Łatwe odcinki za mną, teraz będzie już głównie pod górę. Po chwili intensywnej wspinaczki, droga nieco łagodnieje i oddala się od ściany. Skręcam lekko w prawo, obierając kurs na zbocze znajdujące się za kolejną grupą skałek. Tu w końcu wyprzedzam wspomnianą przed chwilą dwójkę. Nieco łagodniejszy odcinek drogi. Tu trzeba przejść za skałki, a potem odbić w lewo, do góry. Za skałkami zaczyna się kolejna stromizna. Ślady prowadzą tu zakosami, których z sumie nie potrzebuję, ale i tak korzystam, by uniknąć zakładania nowego śladu w zapadającej się pokrywie. Przełęcz już widać, trzeba tylko pokonać ostatnie strome podejście. Stopniowo zbliżam się do przełęczy. Tu rośnie niepewność przed tym, co czeka mnie na ostatnim odcinku. Latem jest on stromy i według niektórych wyceniany na I (dla mnie to bardziej coś pomiędzy 0+ a I). Jak będzie zimą? Czy w ogóle uda mi się tam wejść? Okazuję się, że… trudności gdzieś zniknęły. Śnieg ładnie wygładził to zbocze i zmniejszył jego nachylenie. Końcówkę pokonuje więc bez problemu, ani razu nie musząc pomagać sobie rękami, czy wbijać w pokrywę dziobu czekana. Stoję teraz na głównym siodle Mylnej Przełęczy, podziwiając rozciągające się z niej widoki. Największe wrażenie robi oczywiście grań po obu stronach, a także północna ściana Świnicy. Po krótkim postoju postanawiam przemieścić się na drugie siodło, położone nieco wyżej i odgrodzone kilkumetrową skałką. Można po mniej przejść górą albo przetrawersować od strony Doliny Zielonej Gąsienicowej. Dziś decyduję się na rozwiązanie pośrednie, początkowo idąc bokiem, a potem już ściśle granią. Szczerze mówiąc, to chyba najbardziej wymagający odcinek całej jest wycieczki (nieobowiązkowy dla kogoś, kto chce jedynie „zaliczyć” tę przełęcz). Na pierwszym planie skałka rozdzielająca siodła przełęcz, dalej grań Zawratowej Turni. W prawej części zdjęcia widać też Niebieską Turnię. Po przedostaniu się na drugie siodło Mylnej Przełęczy mam nieco lepszy widok na grań prowadzącą w stronę Zadniego Kościelca. Jestem także blisko wejścia na grań Zawratowej Turni, którą miałem okazję przejść w zeszłym roku. Stąd widzę nawet, że prowadzą na nią jakieś ślady, jednak ich przebieg nieco różni się od znanego mi, letniego wariantu. Widok na Zadni Kościelec z południowego siodła Mylnej Przełęczy. Stromy początek grani prowadzącej w stronę Zawratowej Turni. A tutaj jeszcze fragment Orlej Perci. W tym miejscu robię kolejną, kilkuminutową przerwę, po czym wracam na główne siodło. Trawa to chwilę, a gdy uda mi się tam dotrzeć, zaczynam rozmowę z jednym z członków wyprzedzonej niedawno ekipy. Okazuje się, że są to wspinacze, zamierzający pokonać dziś całą Grań Kościelców. Cóż, może za parę lat takie przejścia będą też w moim zasięgu. Póki co, musi mi wystarczyć wizyta na samej przełęczy. Zejście do Doliny Zielonej Gąsienicowej Ze względu na wiejący dziś, umiarkowanie silny wiatr, dość szybko podejmuję decyzję o zejściu. Powrót będzie po tej samej trasie co wejście, docelowo gdzieś w pobliże przełęczy Karb. Obracam się w stronę Doliny Zielonej Gąsienicowej i ruszam w dół. Sprawnie wytracam wysokość, a miękki śnieg, który niezbyt pomagał w drodze do góry, teraz przyjemnie wyhamowuje moje kroki. Zejście z Mylnej Przełęczy. Pokonuję największą stromiznę, potem odbijam w prawo i zmierzam w stronę skałek opadających z Zadniego Kościelca. Tam schodzę jeszcze kawałek, a następnie trafiam w miejsce, gdzie trzeba odzyskać trochę wysokości. Powrót pod ścianą Zadniego Kościelca. W pewnej chwili docieram do miejsca, gdzie droga z Mylnej Przełęczy spotyka się z tą prowadzącą z Kościelcowej Przełęczy. Tu idę nadal prosto, pokonując jeszcze niedługi odcinek w stronę Karbu. Wkrótce jestem już przy tym kamiennym zboczu, którym kilka godzin wcześniej podchodziłem pod ścianę. Odbijam w lewo i zaczynam umiarkowanie strome zejście. Niestety, w paru miejscach dane jest mi przypomnieć sobie o zapadającym się śniegu między głazami. Czasem noga potrafi wpaść nawet po kolano. Zejście po pełnym kamieni zboczu. Lada chwila będę już na w miarę płaskim terenie. Po kilku minutach docieram do podstawy zbocza. To inne miejsce, niż to, w którym wcześniej schodziłem ze szlaku, jednak nie ma to teraz większego znaczenia. Skręcam w prawo i ruszam przez siebie z zamiarem dotarcia do turystycznej ścieżki. Gdy ją znajduję, zatrzymuję się na moment, by ściągnąć kask oraz przypiąć czekan do plecaka. Raki póki co zostają, ale resztę raczej się już nie przyda. Ok, wróciłem do szlaku. Tyle, że on ma w zimie więcej niż jeden wariant. Tworzą się skróty, obejścia, swoje dokładają też skiturowcy swobodnie poruszający się po okolicy. W efekcie, cała dolina jest pocięta dziesiątkami, jak nie setkami różnych śladów. Sam też ulegam pokusie, by szybciej dostać się do schroniska. Idę więc za śladami prowadzącymi bliżej zbocza Małego Kościelca. Gdy one się kończą, podążam za lekko utwardzonym odciskiem nart. Początkowo idzie dobrze, ale w końcu zaczynam żałować tej decyzji. Sporo tu kosówki, w której od czasu do czasu lądują moje nogi. Czasem potykam się wręcz co kilka kroków. Rośnie zmęczenie, a ja zaczynam szukać wygodnej opcji, by dostać się do normalnego szlaku. Jakiś mój improwizowany wariant powrotu na Halę Gąsienicową. Ostatecznie się udaje, ale dopiero w miejscu, które i tak leży dość blisko schroniska. Trochę przekombinowałem. Trudno, będzie wniosek na przyszłość. Powrót do Kuźnic Po przejściu kilkuset metrów trafiam z rozdroże, gdzie mogę albo iść w stronę Murowańca, albo od razu skręcić w stronę Kuźnic. Wybieram to drogie, co wymusza jeszcze chwilę podejścia, po którym trafiam na znaną z pięknych widoków Halą Gąsienicową. Przechodzę przez Halę, mijając trochę tutejszych zabudowań, a następnie zaczynam kolejne podejście. Gdy dobiega końca, docieram na dość płaską Królową Rówień. Za nią jest jeszcze chwila w dół, a potem kolejne skrzyżowanie, gdzie do wyboru są dwa warianty zejścia do Kuźnic. Dojście do Przełęczy między Kopami. Dziś wybieram wariant przez Boczań, prowadzący niebieskim szlakiem. Skręcam w prawo i zaczynam schodzić długim, łagodnie nachylonym grzbietem. W pewnej chwili pojawia się las, którym pokonuję resztę tego szlaku. Odcinek jest łatwy, choć dziś okropnie oblodzony. Niestety, nie chce mi się zakładać ściągniętych w okolicy schroniska raków, co przypłacam efektowną wywrotką i podrapaną dłonią. W Kuźnicach jestem około 11:40. Wcześnie, nawet bardzo. Gdyby nie mocno grzejące słońce i coraz bardziej rozmiękczona pokrywa, pewnie zdecydowałbym jeszcze dorzucić coś do tej wycieczki. Ale w takich warunkach? Szkoda się męczyć, nie warto ryzykować. Wrócę kiedy indziej. A póki co, wsiadam w busik, czekam chwilę na odjazd i przemieszczam się do Zakopanego. Tam kolejny przestój, potem przesiadka na kurs do Krakowa i w miarę sprawny powrót do domu. Zadni Kościelec i Mylna Przełęcz w zimie – podsumowanie Choć oba te miejsca już kiedyś zdobyłem, fajnie było je poznać w zimowej odsłonie. A ponieważ udało mi się trafić na całkiem niezłe warunki, to wejście nie sprawiło jakichś większych problemów. Część trasy okazała się nawet łatwiejsza niż latem. Tak w sumie, to dla mnie było to jedno z najbardziej satysfakcjonujących przejść tego sezonu. Tatry zimą, Tatry poza szlakiem – moje dwa ulubione motywy połączone podczas jednej wycieczki. Mam nadzieję, że nie po raz ostatni. Nie wiem, czy uda się jeszcze w tym roku, ale kiedyś, wraz z rozwojem umiejętności, na pewno jeszcze do tej koncepcji wrócę. Krzyżne to jedna z najładniejszych tatrzańskich przełęczy i w sezonie letnim cieszy się sporą popularnością. Zimą jednak mało kto decyduje się tam zapuszczać. Ze względu na znaczne zagrożenie lawinowe, na Krzyżne można iść tylko przy bardzo sprzyjających warunkach. A ponieważ takie obecnie w Tatrach panują, postanowiłem je wykorzystać. Wiele z moich tegorocznych, zimowych planów wymaga, żeby w górach panowały naprawdę dobre warunki. Małe zagrożenie lawinowe, stabilna pogoda, brak niskich chmur – to konieczność, by móc bezpiecznie zdobywać te trudniejsze i rzadziej odwiedzane miejsca. Szczęśliwie, takie sprzyjające okno pogodowe nadeszło już w styczniu. Po zimowym wejściu na Małołączniak, nie miałem konkretnie sprecyzowanego następnego celu. To była raczej pula pomysłów, które chciałem dopasowywać do aktualnych warunków na szlakach. Gdy więc nadarzyła się okazja to kolejnego wyjazdu, trochę się wahałem. Ostatecznie, wybór padł jednak na Krzyżne. Dlaczego właśnie tam? Po pierwsze, sytuacja lawinowa na podejściu wyglądała na bezpieczną. Druga rzecz: bliskość popularnego schroniska na Hali Gąsienicowej dawała nadzieję, że po paru dniach dobrej pogody szlak będzie już przetarty. Krzyżne w zimie – szlaki i zagrożenia Na przełęcz Krzyżne prowadzą trzy szlaki: żółty przez Dolinę Pańszczycy,żółty od Doliny Pięciu Stawów,czerwony (Orla Perć) od Granatów. Pierwszy, choć dość długi, jest najprostszą z opcji. Nie ma na nim technicznych trudności ani dużych ekspozycji. Bez problemu pokona go każda osoba o przyzwoitej kondycji. Druga trasa również nie należy do trudnych, choć posiada parę bardziej stromych i eksponowanych odcinków. Natomiast ostatni wariant, prowadzący przez słynną Orlą Perć, jest przeznaczony raczej wyłącznie dla zaawansowanych turystów. W sezonie letnim Krzyżne cieszy się dużą popularności i po każdej z tras chętnie odwiedzają go ludzie na różnym poziomie górskiego doświadczenia. Natomiast zimą przełęcz świeci pustkami. Powodem jest przede wszystkich wysokie zagrożenie lawinowe, choć długość niektórych prowadzących tam tras też odgrywa sporą rolę. Orla Perć zimą zmienia się w szlak ekstremalnie trudny, którego pokonywanie wymaga bardzo dużych umiejętności oraz trochę sprzętu wspinaczkowego. Trasa od Doliny Pięciu Stawów jest z kolei niebezpieczna ze względu na często schodzące lawiny. Jedyną rozsądną opcją jest więcej wejście przez Dolinę Pańszczycy, jednak i ono wymaga sprzyjających warunków. Problem w tym, że to najdłuższa z tras, przez co niewiele osób wędruje nią podczas krótkich, zimowych dni. Gdy jednak ktoś będzie chciał tam pójść, moim zdaniem powinien wyczekać naprawdę dobrych warunków śniegowych i pogodowych. Niech to będzie lawinowa jedynka z bezpiecznymi północnymi i zachodnimi wystawami oraz stabilna pogoda z niedużym wiatrem i świetną widocznością. A co do wymaganego sprzętu, to oprócz ciepłej, zimowej odzieży, niezbędne będą stuptuty, raki oraz czekan. Wejście na Krzyżne zimą – relacja z wycieczki Dojazd do szlaku Podobnie, jak przy poprzedniej wycieczce, zdecydowałem się na podróż autobusem startującym z Krakowa o godzinie 4:40. Jako, że jest środek tygodnia, nie czuję potrzeby wcześniejszej rezerwacji biletu. Po prostu idę na dworzec, wsiadam i jadę. W Zakopanem jestem około 6:40. Wcześnie, ale okazuje się, że busik do Kuźnic już stoi. Zajmuję w nim miejsce i czekam chwilę, aż w końcu ruszy i zawiezie mnie wraz z kilkunastoma innymi osobami na granicę Tatrzańskiego Parku Narodowego. Dojście do Hali Gąsienicowej przez Dolinę Jaworzynka Wysiadam parę minut po 7-mej i od razu ruszam w stronę wejścia do parku. Jak to przeważnie bywa, przed świtem punkt poboru opłat jeszcze nie działa, więc 5 złotych zostaje w mojej kieszeni. Na Halę Gąsienicową decyduję się iść żółtym szlakiem prowadzącym przez Dolinę Jaworzynka. Jest bardziej narażona na lawiny niż niebieska trasa przez Boczań, ale skoro mamy dziś „jedynkę”, to mogę zafundować sobie jakąś odmianę. Swoją drogą, wchodząc tam, nauczyłem się, że to jednak nie jest „Dolina Jaworzynki”, lecz „Dolina Jaworzynka”. No cóż, pół życia w błędzie, choć patrząc na to, że obie wersje są używane równie często, to nie tylko ja byłem nieuświadomiony. Pierwszy etap szlaku wiedzie brzegiem niewielkiego potoku, w terenie o bardzo małym nachyleniu. Po chwili przejścia lasem wychodzę na długą polanę (Polana Jaworzynka), na której mijam kilka zabytkowych szałasów. Za polaną znów do lasu i tu nachylenie zaczyna powoli rosnąć. Pojawia się też znak informujący o zagrożeniu lawinowych. Zdarza się, że śnieg zsuwa się do doliny ze zboczy grzbietu nazwanego Skupniów Upłaz (po tym grzbiecie prowadzi niebieski szlak). Generalnie, już przy lawinowej dwójce, moim zdaniem lepiej wybrać inną trasę. Dolina Jaworzynka – wejście na teren zagrożony lawinami. W pewnym momencie szlak skręca w prawo i zaczyna oddalać od płynącego dnem doliny potoku. Zaczyna się dość strome podejście, z którym będę się pewnie zmagać przez kolejne około 30 minut. Najpierw idę w terenie pół otwartym, później już w gęstym lesie. Kawałek dalej szlak dociera do ostrego zakrętu, z którego fajnie widać strome zbacza Kopy Magury. Następnie znów lasem, choć mijając po drodze kilka ciekawszych punktów widokowych. I tak w sumie aż do Przełęcz Miedzy Kopami, gdzie szlaki żółty i niebieski się łączą. Początek podejścia zboczami Małej Królowej Kopy. Tu chwila w nieco bardziej odsłoniętym terenie. Panorama z przełęczy jest dziś fenomenalna. Praktycznie całe Podhale przykryte jest morzem chmur, które wciąż podświetla na czerwono niedawny wschód słońca. Aż zrobiłem sobie tu chwilę przerwy, by ponapawać się tym widokiem. Morze chmur nad Podhalem widoczne z Przełęczy Między Kopami. Z przełęczy w stronę Hali Gąsienicowej prowadzi już tylko jeden szlak. Oznaczona na niebiesko trasa najpierw delikatnie się wznosi, a następnie prowadzi dłuższą chwilę przez Królową Rówień – płaski, rozległy teren porośnięty trawami, kosodrzewiną i rzadkimi, niewysoki drzewkami. Teraz oczywiście większość z tego znajduje się pod śniegiem. Pod koniec Równi teren zaczyna się obniżać. Przez kilka minut schodzę po szerokiej, umiarkowanie nachylonej drodze, aż w końcu wydostaję się na wielki, otwarty teren otoczony dziesiątkami skalistych szczytów. To Hala Gąsienicowa – dla wielu jedno z najpiękniejszych miejsc w Tatrach. Zimowe widoki na Hali Gąsienicowej. Idąc przez Halę mijam parę niewielkich chatek, a następnie odbijam w stronę schroniska PTTK Murowaniec. Jest dość popularne i tłumnie odwiedzane, ale ze względu na kontrowersyjną politykę noclegową (zakaz spania na podłodze) i dużą komercjalizację, nie cieszy się zbyt dobrą opinią. Schronisko PTTK Murowaniec. Wejście na Krzyżne – zimą przez Dolinę Pańszczycy Przy schronisku znajduję parę różnokolorowych drogowskazów. Jeden z nich kieruje właśnie na Krzyżne. Bez zastanowienia skręcam więc w podaną przez niego stronę i zaczynam dalszy etap wycieczki. Początkowo idę śladem trzech szlaków: czarnego do Brzezin, żółtego na Krzyżne oraz zielonego na Rówień Waksmundzką i Rusinową Polanę. Czarny odbija jednak na północ tuż za końcem zabudowań rejonu schroniska. Tam też schodzę z szerokiej, wygodnej drogi i skręcam w węższą leśną ścieżkę. Na tym odcinku schodzę lekko w dół. Parę minut później trafiam na mały mostek nad Czarnym Potokiem Gąsienicowym, a dalej na kolejne rozdroże. Tym razem żegnam się z kolorem zielonym. Póki co, szlak wciąż jest przetarty. Zauważam dwa ślady biegnące w przeciwnych kierunkach. Te świeższe wiodą w stronę schroniska. Są też jakiś odciski nart, choć nic z tych rzeczy nie pochodzi z dzisiaj. Cóż, nie jest źle, choć szczerze mówiąc, liczyłem na nieco więcej. Śladów na szlaku nie ma zbyt wiele, ale przynajmniej dają pewność, że choć kawałek jest przetarty. Chwilę później wychodzę z lasu i zaczynam iść w otwartym terenie po północnym zboczu Żółtej Turni. Tu jeszcze warunki są całkiem dobre. Do tej pory nie założyłem nawet raków. Śnieg jest twardy, ślad wyraźny, a pogoda zdecydowanie dopisuje. Chwilę po wyjściu z lasu. Poruszam się teraz w poprzek łagodnie nachylonego zbocza, powoli nabierając wysokości. Miejscami ślady są zawiane, jednak odszukanie ich dalszych fragmentów nie sprawia mi kłopotów. Zdarza mi się również trafić na oznaczenia żółtego szlaku, widniejące na pniach małych drzewek bądź wystających spod śniegu kamieniach. Czasem zdarzy mi się natrafić na oznaczenia żółtego szlaku. Po pewnym czasie nachylenie stoku rośnie na tyle, że decyduję się zatrzymać i ubrać raki. Komfort masztu znów rośnie, a ja mogę skupiać się na dalszym pokonywaniu trasy. Ta wiedzie mnie na trawers jednego z grzbietów góry, poniżej którego płynie mały strumień. Po chwili ścieżka obniża się, przekracza płynący żlebem potok, a zaraz później ponownie zaczyna wznosić po kolejnym stoku. Tu jednak jest już nieco stromiej. I szczerze mówiąc, przy wyższym stopniu zagrożenia lawinowego, nie czułbym się w tym miejscu zbyt dobrze. Trawers dobiega końca, szlak skręca z prawo i tu zaczynają się kłopoty. Stary ślad miejscami ciężko odszukać, a ponadto tutejszy śnieg ma taką strukturę, że nietrudno wdepnąć w coś bardziej miękkiego i zapaść po kolana. Zmęczenie narasta, podobnie jak zwątpienie w to, czy uda się dotrzeć na przełęcz. Bo skoro już tu nie jest łatwo, to co będzie dalej? Brnąć dalej, posiłkuję się GPS-em. To pomaga mi trzymać się oryginalnego przebiegu trasy oraz trafiać czasem na stare ślady moich poprzedników. Choć muszę przyznać, że tempo marszu mam wolne, a często wpadanie w śnieg bywa irytujące. W tym pełnym śniegu i kosodrzewiny terenie, marsz staje się coraz trudniejszy. W końcu docieram do kulminacji kolejnego grzbietu. Za nim rozpościera się rozległa Dolina Pańszczycy, dnem której biegnie dalsza część szlaku na Krzyżne. Problem w tym, że zejście na dno doliny jest dość strome, a ślady wydają się w tym miejscu urywać. Co robić? Idę kawałek w prawo, później w lewo, ale nie trafiam na dalszy trop. Po chwili zauważam jednak w dole drogowskaz na rozdrożu szlaków. I przy nim ślady są. Tylko jak ci ludzie tam zeszli? No nic, trzeba będzie jakoś improwizować. Rzut oka z góry na Dolinę Pańszczycy. Na żółto zaznaczone skrzyżowanie szlaków na dole oraz orientacyjny przebieg mojej trasy na Krzyżne. Wybieram sobie jakiś dowolny punkt na zboczu i po prostu zaczynam schodzić w kierunku szlakowskazów, ciesząc się, że pokrywa śnieżna jest dziś dobrze związana. Muszę tylko uważać w pobliżu skupisk kosodrzewiny, gdzie parę razy nogi znów wylądowały pod śniegiem. W końcu, udaje się dotrzeć na dół i stanąć na rozdrożu. Śladów od strony czarnego szlaku brak. Są jednak na Krzyżne i to w liczbie sugerującej obecność więcej niż dwóch osób. Choć w drugiej strony, może ktoś po prostu robił tu przerwę i chodził w kółko. Początek żółtego szlaku w Dolnie Pańszczycy. Zaczynam iść wgłąb doliny. Wyraźne ślady cieszą, ale śnieg nadal wnerwia. Co parę kroków się zapadam, trwoniąc siły na wygrzebywanie się i szukanie lepszych miejsc na postawienie nogi. Marsz za wyraźnym śladem wgłąb doliny. Niestety, miejscami zdarza mi się zapadać w śnieg. Po jakichś 300 metrach docieram do Czerwonego Stawu, którego tafla jest częściowo zamarznięta i zasypana. Obchodzę go z prawej strony i idę jeszcze kawałek dalej za widocznym śladem. Przejście obok Czerwonego Stawu. Niestety, parę minut dalej trop staje się coraz cięższy do odszukania. Nie wiem, czy ktoś postanowił tu zawrócić, czy dalsze odciski zawiało, czy po prostu ja zgubiłem ślad (choć szukałem dość dokładnie w najbliższej okolicy), ale faktem jest, że jak chcę dalej, to od tej chwili muszę już kombinować po swojemu. Ok, szybka analiza sytuacji. Problemy: idzie się dość ciężko, dalszy szlak nieprzetarty, do przełęczy jeszcze ponad 2 kilometry, a wraz ze wzrostem temperatury śnieg będzie bardziej miękki i poruszanie się może być jeszcze trudniejsze. Plusy: dobra pogoda, spory zapas czasu, prowiantu oraz sił, widzę cel i mniej więcej wiem, jak iść. Patrzę na zegarek – jest trochę po 9:30. Postawiam, że jeśli warunki się pogorszą albo do 12-stej nie będę na przełęczy, to bezwzględnie zawracam. To da mi 4 godziny na powrót w okolice schroniska przed zmrokiem. Wydaje się rozsądne. Od tej pory sporo pomagam sobie GPS-em. Nie zależy mi na bezmyślnym kopiowaniu letniego wariantu trasy, ale chcę mieć mniej więcej pojęcie gdzie iść, by na przykład nie wpakować się na jakieś wzniesienie, z którego później i tak będę musiał zejść. Stopniowo uczę się też rozpoznawać „dobry śnieg” od tego gorszego. Zapadam się coraz rzadziej, wiem, gdzie lepiej iść wolniej, a gdzie mogę przyspieszyć. Zaczynam czerpać coraz więcej frajdy z bycia samemu w tej dolinie i kombinowania którędy należy iść dalej. Samodzielne wyszukiwanie drogi przez Dolinę Pańszczycy. Na żółto zaznaczone dalsze przejście. W pewnej chwili rośnie przede mną jakiś pagórek. Wdrapanie się na niego kosztuje mnie trochę sił i frustracji przy upadkach w okolicach kosodrzewiny. Co więcej, gdy jestem już prawie na szczycie, dociera mnie, że wcale nie musiałem włazić tak wysoko – wystarczyło kawałek, a później przejście na drugą stronę, gdzie teoretycznie biegnie żółty szlak. Podejście na Wielką Kopkę – jak się później okazało, nie do końca potrzebne. No cóż, ale skoro już wszedłem, to bez sensu jest schodzić w dół, skoro i tak zaraz będę znów nabierał wysokości. Postanawiam więc trzymać się stoków Kopki, które później przeradzają się w zbocza Waksmundzkiego Wierchu. Są nieco nachylone i pokryte śniegiem, ale akurat ten jest w większości mocno zmrożony i idzie się po nim zaskakująco dobrze. Bez zapadania się, lekko w dół – czysta przyjemność. Przejście zboczem Waksmundzkiego Wierchu w kierunku Krzyżnego. Powoli zbliżam się do żlebu, który wyprowadzi mnie na przełęcz. Tuż przed wejściem do niego widzę jednak ślady lawiny, która zeszła jakiś czasu temu z jednego z bardziej stromych żlebów po bokach. Ten, którym ja będę szedł, wygląda na bezpieczniejszy, a wiedza o dobrych dziś warunkach lawinowych skłania mnie do kontynuowania wycieczki. Zaczynam podejście. Początek jest łagodny, a mocno zmrożony śnieg stanowi dobre oparcie dla stóp. Z czasem trudność jednak rośnie. Żleb staje się bardziej stromy, śnieg czasem nie wytrzymuje nacisku buta. Powoli zaczynam się czuć zmęczony, więc co jakiś czas robię sobie parusekundowe przerwy. Początek podejścia żlebem. Z czasem teren robi się jednak bardziej wymagający. Podczas jednej z takich przerw odwracam się za siebie i na dnie doliny zauważam narciarza w czerwonym ubraniu. O, fajnie! Będzie towarzystwo. Niestety, to był jedyny raz, gdy się widzieliśmy (bo zakładam, że on też bez problemu mógł mnie zauważyć na podejściu). Nie dotarł na Krzyżne. Musiał gdzieś po drodze zawrócić. W drodze powrotnej wdziałem jakieś świeże ślady w dół Doliny Pańszczycy, więc pewnie to tam się później skierował. Ja tymczasem kontynuuję mozolne podejście. Żleb stopniowo skręca w lewo. Wspina się dość ciężko, choć pomagają liczne przystanki i wyznaczanie sobie małych celów: „byle do tego kamienia”, „tych trawek”, „tego piargu”. I jakoś to idzie. W najbardziej stromej części żlebu. W końcu nachylenie zaczyna się zmniejszać. Pod przełęczą pokrywa śnieżna jest cieńsza. W wielu miejscach zauważam odsłonięte kamienie i trawki. Dotarcie tam pozwala mi nieco odetchnąć. Też nie jest super komfortowo, szczególnie, gdy muszę rysować rakami o skały, ale lepsze to niż męczące zapadanie się. W górnej części żlebu śniegu jest mniej. W pewnej chwili zauważam stojący na przełęczy drogowskaz. A więc to już! Jednak się uda. Zapominam o zmęczeniu, szybko pokonuję ostatnie metry i z radością staję na przełęczy. Krzyżne należy do mnie! No, może nie dosłownie, ale jestem praktycznie pewny, że tego dnia nikogo innego tu nie było. Końcówka podejścia. Widoki z Krzyżnego faktycznie są bardzo fajne. Szczególnie te w kierunku Doliny Pięciu Stawów imponują liczbą dostrzegalnych szczytów. Ściągam plecak i robię sobie dłuższą chwilę zasłużonej przerwy. Krzyżne zdobyte zimą! W tle widok w kierunku Orlej Perci. Spojrzenie w stronę Doliny Pańszczycy. Na środku zdjęcia ciekawie prezentuje się Żółta Turnia. Rzut oka w kierunku Waksmundzkiego Wierchu. A tu w stronę Wielkiego Wołoszyna. Najlepszy widok jest jednak na Dolinę Pięciu Stawów oraz znajdujące się dalej szczyty. Po lewej stronie można dostrzec Niżnie Rysy oraz Rysy. Kawałek dalej, mniej więcej w 1/3 szerokości, są Mięguszowiecki Szczyt Czarny, Pośredni i Wielki, a także Cubryna. Natomiast dwa najbardziej wybijające się wierzchołki w prawej części fotografii to Hruby Wierch oraz Krywań. Na dole zdjęcia widać również warunki w żlebie prowadzącym do Doliny Pięciu Stawów. Wdrapując się tutaj, rozmyślałem, czy możliwe będzie zejście trasą do Doliny Pięciu Stawów. Wystarczył mi jednak krótki rzut oka na panujące tam warunki, by poznać odpowiedź. Nie – to się dziś nie uda. Bardzo stromo, mnóstwo śniegu, a do tego ślady świeżych lawin. Wracam tą samą drogą – koniec tematu. Powrót z Krzyżnego do Murowańca Strasznie tu wieje. Jednak nie będę zbyt długo siedział. Robię więc jeszcze parę zdjęć, żeby na wszelki wypadek mieć więcej materiału do wyboru, a później zawracam i ruszam w dół żlebu. Początek zejścia z Krzyżnego do Doliny Pańszczycy. Schodzi się zaskakująco dobrze. Nie chcę się jednak rozpędzać. Wiem, że są tu miejsca, gdzie noga może wejść w śnieg aż po kolano. W takiej sytuacji lepiej nie mieć zbyt dużego impetu, bo mogłoby się skończyć jakimś urazem albo lotem w dół. Wolę już być na dole te parę minut później. Najbardziej stroma część żlebu już za mną. Schodzę nieco inaczej, niż zdobywałem wysokość. Podchodziłem krótkimi, gęstymi zakosami, a teraz idę praktycznie prosto w dół. Nie ma również mowy o zmęczeniu – staję tylko po to, by się rozejrzeć dookoła albo zrobić jakieś zdjęcie. Nie docieram aż do postawy żlebu. W pewnym momencie odbijam lekko w prawo i obieram kurs na zbocze Waksmundzkiego Wierchu, które chcę trawersować aż do okolic Wielkiej Kopki. Ponowne przejście zachodnim zboczem Waksmundzkiego Wierchu. Będąc już na Kopce mam świetny podgląd na resztę doliny. I dość szybko dociera do mnie, że wcześniej szedłem niezbyt optymalną wersją trasy. No cóż, z góry lepiej widać – nie jest to żadna niespodzianka. Przez oczami cały czas mam cel tego etapu wędrówki: jeden z grzbietów Żółtej Turni, pod którym znajduje się skrzyżowanie szlaków. Bez większego problemu wytyczam więc w głowie plan drogi powrotnej i przystępuje do jego realizacji. Droga powrotna przez Dolinę Pańszczycy. Oczywiście, lepsza trasa nie oznacza trasy bez problemów. Znów było zapadanie się, potykanie i okazjonalne gubienie drogi. Obyło się jednak bez większych wpadek. Nawet GPS-u nie musiałem uruchamiać. Kawałek przed Czerwonym Stawem trafiam na swoje własne ślady, które zostawiłem idąc do góry. Kończę więc kombinowanie i już po znanej trasie wracam w okolice drogowskazu. Teraz muszę dostać się na wysoki grzbiet ograniczający dolinę od zachodu. Na jego stokach dostrzegam teraz parę starych śladów, więc ochoczo ruszam za nimi. W pewnym momencie się jednak urywają i dalej znowu muszę kombinować po swojemu. Wyjście z Doliny Pańszczycy. Początkowo po jakichś starych śladach, później już improwizując. Trochę zdyszany docieram do góry. Stromo tu było, a mój zapas sił jest już nieco uszczuplony. Ale wygląda na to, że najgorsze za mną. Następna godzina będzie powrotem po licznych śladach, przeważnie w dół. Chwilę po wdrapaniu się na ograniczający dolinę grzbiet. Idę grzbietem aż do momentu ponownego trafienia na własne ślady. Tam skręcam w lewo i zaczynam marsz w dół łagodnie nachylonego stoku. Później trawers, zejście na dół żlebu w potokiem, odzyskanie wysokości i ponownie przez pochyłe zbocza Żółtej Turni. Fragment dość przyjemny, choć i tu nie obyło się paru potknięć i zapadnięć. Myślę, że w takich warunkach naprawdę fajnie szło by się w rakietach lub nartach. Zejście w poprzek stoków Żółtej Turni. Murowaniec coraz bliżej! W tle można dostrzec też kolejkę na Kasprowy Wierch. Wchodząc do lasu wiem, że zostało mi już naprawę niewiele drogi. Po kilkuset metrach trafiam na skrzyżowanie z zielonym szlakiem, a kawałek dalej dołącza też czarny. Parę minut później siedzę już pod schroniskiem, meldując Martynie bezpieczny powrót do cywilizacji. Zejście do Kuźnic Chwila przerwy i ruszam dalej. Wychodzę na Halę Gąsienicową i niebieskim szlakiem powoli wdrapuję na Królową Rówień. Dalej łagodne zejście na Przełęcz Między Kopami i później żółtym szlakiem przez Dolinę Jaworzynka. Tu raczej nie ma się co rozpisywać – to dokładnie ta sama trasa, co rano. Wędrówka niebieskim szlakiem w stronę Przełęczy Między Kopami. Zejście do Doliny Jaworzynka. W tle, na środku zdjęcia można dostrzec ślad po niewielkiej lawinie na stoku Skupniów Upłazu. Końcówka szlaku przez Jaworzynkę z widokiem na Nosal. Powrót do domu W Kuźnicach trafiłem na niemal gotowy do objazdu busik. Kierowca zapraszał już ostatnie osoby na pokład. Mi przypadło miejsce stojące, ale cóż, nie będę wybrzydzał – to tylko parę minut, a później pewnie i tak jakiś fotel się zwolni. Po dotarciu do Zakopanego, ruszam w stronę dworca (busy w Kuźnic zatrzymują się w pewnej odległości od niego). I niestety widzę, jak kurs do Krakowa właśnie go opuszcza. Co gorsza, w innego stanowiska właśnie rusza kolejny. Trochę szkoda, ale coś mnie podkusiło, by jednak powalczyć o swoją szansę. Podbiegam kawałek, macham do kierowcy, a ten… bez problemu zatrzymuję się przy wyjeździe z dworca i wpuszcza na pokład. No proszę, czasem warto próbować. Kupuję bilet i rozsiadam wygodnie w połowie pustym autobusie. Około 2,5 godziny później jestem już w Krakowie. Zimowe wejście na Krzyżne – podsumowanie Takiej wycieczki jeszcze nie miałem. Zdarzało mi się być gdzieś pierwszym danego dnia. Chodziłem już po starych, ledwo widocznych śladach. Potrafiłem gubić tropy i później je odnajdować. Ale samemu zakładać ślad przez parę kilometrów podejścia? Tego nie było. Ciesze się jednak, że miałem ku temu okazje. Że pomimo trudności nie zawróciłem, lecz podjąłem wyzwanie i miałem sporo frajdy realizując jeden z moich tegorocznych, zimowych celów. I co więcej, znowu zrobiłem to w czasie o sporo lepszym od teoretycznego (około 7:30h zamiast szlakowego 9:25h). Ale dobra, dość tego samozachwytu. Bo tak naprawdę, to mam sporo wątpliwości. Czy poprawnie założyłem ślad? Czy żlebem na Krzyżne podchodziłem w najbezpieczniejszy możliwy sposób? Ile głupot zrobiłem? Ile razy byłem zagrożony, nie zdając sobie z tego sprawy? I czy w ogóle, gdybym nie znam TOPR-owskiego komunikatu lawinowego, to dałbym radę samodzielnie ocenić ryzyko w terenie, w którym przebywałem? Nie znam, niestety, odpowiedzi na te pytania. Brakowało mi tam trochę kogoś, kto by spojrzał na to, co robiłem krytycznym okiem, wytknął błędy i pozwolił wyciągnąć wnioski. Tak, żebym przy kolejnej takiej sytuacji umiał zachować się jeszcze lepiej. No to jeszcze powrót w okolice głównego wątku tego tekstu. Krzyżne zimą – na pewno fajna przygoda, ale też na pewno nie dla każdego. Przełęcz o tej porze roku nie cieszy się dużą popularnością, a prowadząca na nią trasa jest długa i często dość niebezpieczna. By więc móc w pełni cieszyć się taką wycieczką, należy posiadać już sporo zimowego doświadczenia, a na szlak ruszyć przy możliwie najlepszych warunkach. Mapa trasy (przebieg orientacyjny, bo moje podejście nieco różniło się od letniego wariantu). Pogoda na Rysach dzisiaj ( i w kolejnych dniach. Jakie warunki pogodowe przewidują meteorolodzy? W czwartek temperatura na Rysach (Tatry) ma wynieść 8 °C. Z kolei spodziewana prędkość wiatru to 9 km/h. Deszczu spodziewamy się na poziomie 1 pogodowe: Rysy, Tatry ( meteorologów, na Rysach o godz. 06:00 w czwartek powinno być:Temperatura: 6 °C Prędkość wiatru: 13 km/h Na Rysach (Tatry) o godz. 09:00 spodziewane są:Temperatura: 7 °C Prędkość wiatru: 8 km/h O godz. 12:00 w czwartek na Rysach meteorolodzy przewidują:Temperatura: 8 °C Prędkość wiatru: 8 km/h Może spaść 2 mm deszczu O godz. 15:00 w czwartek na Rysach meteorolodzy przewidują:Temperatura: 9 °C Prędkość wiatru: 8 km/h Może spaść 4 mm deszczu W czwartek o godz. 18:00 na Rysach przewidywane są następujące warunki:Temperatura: 9 °C Prędkość wiatru: 8 km/h Może spaść 2 mm deszczu W czwartek o godz. 21:00 na Rysach przewidywane są następujące warunki:Temperatura: 7 °C Prędkość wiatru: 11 km/h W piątek o godz. 00:00 na Rysach przewidywane są następujące warunki:Temperatura: 7 °C Prędkość wiatru: 15 km/h Prognozę pogody dla Rysów na najbliższy tydzień znajdziesz w TatrachRysy są położone na granicy polsko-słowackiej w Tatrach Wysokich. Ich wysokość to 2501 m Posiada trzy wierzchołki, północno-zachodni jest najwyżej położonym punktem w Polsce - 2499 m i jest wpisany do Korony Europy. Warunki pogodowe na Rysach w najbliższych dniachczwartek, Rysach (Tatry) za dnia odczuwalna temperatura ma wynieść 5 °C. Możliwość wystąpienia opadów to 50%.Minimalna temperatura: 6 °C, Maksymalna temperatura: 9 °C, Prędkość wiatru: 9 km/h, Opady deszczu: 1 mm W nocy z czwartek na piątek minimalna temperatura wyniesie 7 °C, a prędkość wiatru 14 km/h. Deszczu może spaść do 1 mm. piątek, ciągu dnia na Rysach (Tatry) odczuwalna temperatura wyniesie 7 °C. Możliwość pojawienia się opadów wynosi 44%.Minimalna temperatura: 8 °C, Maksymalna temperatura: 11 °C, Prędkość wiatru: 11 km/h, Opady deszczu: 2 mm W nocy z piątek na sobotę najniższa spodziewana temperatura to 7 °C, natomiast wiać ma z prędkością 16 km/h. Można spodziewać się deszczu na poziomie 2 mm. sobota, Rysach (Tatry) za dnia odczuwalna temperatura ma wynieść 7 °C. Możliwość wystąpienia opadów to 69%.Minimalna temperatura: 8 °C, Maksymalna temperatura: 11 °C, Prędkość wiatru: 9 km/h, Opady deszczu: 3 mm W nocy z soboty na niedzielę minimalna temperatura wyniesie 7 °C, natomiast wiatr ma mieć prędkość do 2 km/h. Można spodziewać się deszczu na poziomie 3 mm. niedziela, Rysach (Tatry) za dnia odczuwalna temperatura ma wynieść 6 °C. Prawdopodobieństwo opadów to 64%.Minimalna temperatura: 7 °C, Maksymalna temperatura: 9 °C, Prędkość wiatru: 3 km/h, Opady deszczu: 4 mm W nocy z niedzieli na poniedziałek najniższa przewidywana temperatura wyniesie 3 °C, natomiast wiać ma z prędkością 5 km/h. Deszczu może spaść do 4 mm. poniedziałek, ciągu dnia na Rysach (Tatry) odczuwalna temperatura wyniesie 4 °C. Prawdopodobieństwo opadów szacuje się na 8%.Minimalna temperatura: 4 °C, Maksymalna temperatura: 9 °C, Prędkość wiatru: 7 km/h, W nocy z poniedziałku na wtorek najniższa przewidywana temperatura wyniesie 5 °C, natomiast wiać ma z prędkością 4 km/h. wtorek, temperatura w ciągu dnia na Rysach ma wynieść 5 °C. Według prognozy pogody, prawdopodobieństwo opadów wynosi 21%.Minimalna temperatura: 5 °C, Maksymalna temperatura: 9 °C, Prędkość wiatru: 4 km/h, W nocy z wtorku na środę najniższa przewidywana temperatura wyniesie 3 °C, a z kolei prędkość wiatru 3 km/h. Promocje na gadżety turystyczneMateriały promocyjne partnera Pogoda na Rysach - kiedy iść?Pogoda na Rysach cechuje się klimatem wysokogórskim strefy umiarkowanej oraz ma charakterystyczne cechu alpejskiego klimatu. Pogoda jest bardzo zmienna, występują silne wiatry, w tym halny oraz mgła, która może utrudniać wędrówkę. Natomiast śnieg na Rysach może zalegać nawet do późnego lata. ZOBACZ KONIECZNIEIdziesz w góry? Tego nie róbSzlaki na RysyNa szczyt Rysów prowadzą dwa szlaki turystyczne obukierunkowe. Od polskiej strony szlak północy czerwony oraz od słowackiej strony szlak południowy niebieski i czerwony. Trasa na Rysy wymaga odpowiedniego obuwia, odzieży i sprzętu turystycznego. Przyroda w drodze na RysyNa Rysach występuje wiele różnorodnych roślin. Na wysokości 2483–2503 m znajduje się 63 gatunki roślin kwiatowych, a w większości roślin alpejskich. Na szczytach Rysów można znaleźć rzadkie gatunki roślin, jak ukwap karpacki, wiechlina tatrzańska i skalnica odgiętolistna. Zbocza południowe są zamieszkałe przez świstaki i kozice. Ciekawostki o RysachWśród zdobywców Rys jest między innymi Maria Skłodowska-Curie wraz z mężem Pierrem, którzy weszli na szczyt w 1899 i koszulki trekkingowe w promocyjnych cenachMateriały promocyjne partnera Powiem krótko. Uwielbiam Tatry Bielskie (Belianske Tatry). Uważam je za szczególnie urokliwe, sielskie i w ogóle och i ach. Leżą całkowicie po słowackiej stronie Tatr, choć niegdyś, tylko przez 300 lat, należały do Polski. Tak jak pobliskie miasteczko Biała Spiska, od którego pasmo odziedziczyło nazwę. Tatry Bielskie stanowią wyodrębnione pasmo. Sąsiadują z Tatrami Wysokimi, lecz wapienne wzgórza, o dolomitowym charakterze wyraźnie odznaczają się od efektownych granitowych turni. Ale to wcale nie oznacza, że ustępują urodą tatrzańskim kolosom. Wręcz przeciwnie – tworzą niezwykle malowniczy krajobraz. Walery Eljasz bardzo trafnie wyraził to, co rejestrują oczy: Sąsiedztwo najwyższych szczytów tatrzańskich około Łomnicy daje pyszny widok, tchnący dzikością w przeciwstawieniu do zielonych trawiastych zboczy Tatr Bielskich. Cała grupa nie jest zbyt wysoka, zaledwie 5 szczytów przekracza wysokość 2000 m, a najwyższym jest Hawrań, liczący 2152 m. Niestety obecnie żaden z nich nie jest dostępny szlakiem turystycznym, bowiem większość znakowanych ścieżek zostało zamkniętych w latach 1978 -1980 roku. Oficjalnie z powodu ochrony przyrody, jednak decyzja o wyłączeniu Bielskich z ruchu turystycznego miała podłoże polityczne. Po prostu w Jaworzynie, położonej u stóp pasma, funkcjonował rządowy ośrodek wypoczynkowy, a dygnitarze korzystający z jego uroków żądali spokoju i dyskrecji. Nie chciano, aby ktoś przypadkowy pałętał się po okolicy, toteż zamknięto wszystkie szlaki w okolicy. Proste? Mieszkańcy regionu wystarali się o przywrócenie trasy na Szeroką Przełęcz Bielską dopiero w 1993 roku. Usilnie starają się o rekonstrukcję szlaku na Płaczliwą Skałę oraz odcinka szlaku grzbietowego we wschodniej części pasma. Trzymam kciuki za te działania, w końcu śpiewka o ochronie przyrody to kpina, zwłaszcza że Bielskie pełne są myśliwskich ambon… Obecnie jedynym szlakiem prowadzącym w poprzek Tatr Bielskich jest ten, który opiszę poniżej. Mimo iż nie porywamy się na żaden szczyt, to i tak trzeba włożyć sporo wysiłku w pokonanie trasy (mocne podejście na Szeroką Przełęcz się kłania). W nagrodę otrzymamy wspaniałe panoramy no i względny spokój. Ruch w tym zakątku Tatr jest znacznie mniejszy niż w Tatrach Wysokich! Trzeba jeszcze koniecznie wspomnieć, że Tatry Bielskie upodobały sobie kozice. Można spotkać ich tu całe kierdle wraz z młodymi. Na Szerokie Przełęczy Bielskiej TRASA: ŹDZIAR STREDNICA – PTASIOWA RÓWIEŃKA – SZEROKA PRZEŁĘCZ BIELSKA – SZALONY PRZECHÓD – PRZEŁĘCZ POD KOPĄ – DOLINA ZADNICH KOPERSZADÓW – POLANA GAŁAJDOWA – TATRZAŃSKA JAWORZYNA CZAS: 6 h – to średni czas przejścia bez odpoczynków TRUDNOŚCI: Szlak jest łatwy, brak tu trudności technicznych. Natomiast trzeba zachować czujność podczas podejścia na Szeroką Przełęcz – odcinek ten bywa śliski i błotnisty, zwłaszcza po opadach. PRZEWYŻSZENIE: 994 m RELACJE: Szlak ławkami usiany, Płaczliwa Skała *** ŹDZIAR STREDNICA – PTASIOWA RÓWIEŃKA szlak zielony 30 min Wycieczkę możemy rozpocząć w centrum Ździaru, idąc przez Mąkową Dolinę (Monkova Dolina) lub w Ździarze Strednica, na rozległej polanie, gdzie ulokował się ośrodek narciarski. Zdecydowanie wolę drugą opcję, bowiem Strednica latem jest pusta, parking darmowy, a ten krajobraz na Tatry Bielskie… Palce lizać! No więc zaczynamy w Strednicy, skąd zielone znaki prowadzą do Ptasiowej Rówieńki (940 m). Znajduje się tu wiata i budka, gdzie Słowacy kasują za wejście na ścieżkę edukacyjną. Wytyczono ją ze względu na wyjątkowe walory przyrodnicze, a wiedzie ona przez Szeroką Przełęcz na Przełęcz pod Kopą. To jedyne miejsce w całych słowackich Tatrach, gdzie pobiera się opłaty. Ponoć wołają 1 euro, ale nigdy nie miałam okazji sprawdzić, gdyż zawsze buda była zamknięta, kiedy tam byłam – zazwyczaj wcześnie rano. Ździar Strednica. Szlak prowadzi lewym skrajem polany, w dół doliny. Dolina do Regli Fragment szlaku PTASIOWA RÓWIEŃKA – SZEROKA PRZEŁĘCZ BIELSKA szlak czerwony 2 h 30 min Szlak wkracza w wąską Dolinę do Regli, której wylot obramiają Regiel Mały i Bednarski, a my zapuszczamy się w prawdziwą dzicz i mam tu na myśli dzicz botaniczną. Wszystko porośnięte jest czym się da, nawet strumień skrywa się w łanach łopianów i mimo że szlak wiedzie wzdłuż Reglanego Potoku, to wodę widać z rzadka. Ponad godzinny marsz (licząc od Strednicy) doprowadza na Polanę pod Głośną Skałą (Pod Hlásnou skalou, 1050 – 1100 m). Wysokich gór niestety nie widać, ale dolomitowe skałki Łasztowicy i Głośnej Skały urozmaicają otoczenie. Właśnie na tej polanie rozpoczyna się najmozolniejszy odcinek szlaku. Przygotujcie się psychicznie na żmudne pokonanie 800 metrów przewyższenia. Ścieżka nie jest trudna, ale częściowo prowadzi po skałach. W dwóch miejscach zamontowano nawet łańcuchy, lecz te przydadzą się raczej przy oblodzeniach lub w trakcie deszczu. Oczywiście mimo braku technicznych trudności trzeba uważać, bowiem cały ten fyrtel jest błotnisty, więc po opadach robi się tam paskudnie ślisko. Widoki nie są zbyt rozległe. Z przodu ogranicza je grzbiet, na który tak wytrwale się wdrapujemy, z tyłu oglądamy Rów Zdziarski i wzgórze Magury Spiskiej. Polana pod Głośną Skałą Łasztowica Szlak oznakowany jest na czerwono, natomiast ścieżka edukacyjna na zielono. Oba znaki funkcjonują równolegle. Jest i łańcuch, przy suchej skale zbędny Skałki są nieco bardziej strome, aniżeli na zdjęciach. Po opadach będą upierdliwe. A za plecami Dolina do Regli. W tle Magura Spiska. Ponoć warto zawitać w Szerokiej Dolinie wiosną, kiedy liczne zielsko kwitnie i wydziela mnóstwo cypek to niepozorna z tej strony Płaczliwa Skała. Cel już blisko, przynajmniej na zdjęciu 😉 Szeroka Dolina. W dole Ździar, nad nim wał Spiskiej Magury. W tle Gorce i Pieniny. Ostatnie metry podejścia na przełęcz Na wysokości ok. 1600 metrów przekraczamy progi Doliny Szerokiej, stanowiącej tak naprawdę spadzisty kocioł polodowcowy, wciśnięty pomiędzy Szalony Wierch (po lewej) a Płaczliwą Skałę (po prawej). Ścieżka jakby łagodnieje, Szeroką Przełęcz (Široké sedlo) widać już na horyzoncie, więc wydobywamy z dna ostatnie rezerwy energii, by w końcu stanąć na wysokości 1826 metrów. Nagle otwiera się wspaniała panorama na Tatry, która wynagradza forsowną wędrówkę. Szeroka Przełęcz dzieli Tatry Bielskie na wschodnie i zachodnie. Na prawo od niej (część zachodnia) grzbiet jest wyższy, a szczyty wybitniejsze. Płaczliwa Skała, Hawrań, Nowy Wierch i Murań są dobrze widoczne z polskich Tatr. Natomiast na lewo od przełęczy grzbiet Bielskich jest wyrównany, tworzy trawiasty, łagodniejszy wał. Być może wkrótce przywrócą tam stary trakt. Szeroka Przełęcz Bielska i Płaczliwa Skała Szalony Wierch Panorama z okolic Szerokiej Przełęczy Zbliżenie na Jagnięcy i grupę Łomnicy Zbliżenie na Wysoką i Rysy A z drugiej strony ładnie widać pienińskie Trzy Korony 🙂 SZEROKA PRZEŁĘCZ BIELSKA – SZALONY PRZECHÓD – PRZEŁĘCZ POD KOPĄ szlak zielony 40 min Z Szerokiej Przełęczy kierujemy się w lewo, trawersując zbocze Szalonego Wierchu, nazwanego tak ze względu na uciążliwe i trudne podejście od strony północnej. Po pokonaniu około 100 metrów przewyższenia osiągamy najwyższy punkt naszej wycieczki, tj. Szalony Przechód (1934 m), Głupią Przehybę, a według Słowaków jeszcze inaczej – Vyšné Kopské sedlo. Warto dorzucić jeszcze 11 metrów wdrapując się na kulminację ponad Przechodem, zwaną Szaloną Kazalnicą – widok będzie pełniejszy. Perć na Szalony Przechód Po drodze otwiera się widok na Dolinę Zadnich Koperszadów Tatry Bielskie z Szalonego Przechodu Zbliżenie na Hawrań i Płaczliwą Skałę Przed nami Jagnięcy i Koperszadzka Grań Piękna północno-zachodnia grań Łomnicy z Durnym Szczytem Dolina Przednich Koperszadów i górujące nad nią Jatki (wschodnia część Tatr Bielskich) Aby zaliczyć następny punkt trasy, czyli Przełęcz pod Kopą (Kopské sedlo, 1750 m) musimy zejść grzbietem łączącym Tatry Bielskie (Szalony Wierch) z Wysokimi (Jagnięcy Szczyt). Szlak obniża się dość zdecydowanie, jednakże bez trudności. Łagodne siodło Przełęczy pod Kopą stanowi granicę pomiędzy Tatrami Wysokimi a Bielskimi, to doskonały punkt do porównania rzeźby terenu po obu stronach przełęczy. Nazwa pochodzi od wapiennej Kopy Bielskiej ulokowanej po sąsiedzku. Na przełęczy pod Kopą kończy się ścieżka edukacyjna, jednakże w zamian znajduje się węzeł szlaków, dający kilka opcji do dalszej wędrówki. Możemy skierować się w stronę Białego Stawu, a następnie: podnóżem wschodniej części Tatr Bielskich dotrzeć do schroniska Plesnivec (pod Szarotką), skąd można zejść do Tatrzańskiej Kotliny (szlak zielony) Doliną Kieżmarską (szlak niebieski) zejść do Drogi Wolności w miejscowości Tatrzańskie Matlary do Zielonego Stawu Kieżmarskiego, by kontynuować wędrówkę czerwonym szlakiem przez Rakuski Przechód do Tatrzańskiej Łomnicy lub dalej do Starego Smokowca do Zielonego Stawu Kieżmarskiego, by zejść Doliną Kieżmarską (szlak żółty) do Białej Wody przy Drodze Wolności. Przejrzyj również te opisy tras. Znajdują się po sąsiedzku, a niektóre odcinki pokrywają się z wyszczególnionymi powyżej opcjami: ZIELONY STAW KIEŻMARSKI I SCHRONISKO PLESNIVEC JAGNIĘCY SZCZYT Ja zaproponuję jeszcze inną opcję, a mianowicie malowniczy szlak przed Dolinę Zadnich Koperszadów, biegnący u stóp najwyższych szczytów Tatr Bielskich. W ten sposób zamkniemy pętlę wokół najbardziej malowniczej części tegoż pasma. Przełęcz pod Kopą – granicą pomiędzy Tatrami Bielskimi a Wysokimi Węzeł szlaków na Przełęczy pod Kopą. W tle grań Orlej Perci i Wołoszyna. PRZEŁĘCZ POD KOPĄ – DOLINA ZADNICH KOPERSZADÓW – POLANA GAŁAJDOWA – JAWORZYNA SPISKA szlak niebieski 2 h 15 min Zejście do Zadnich Koperszadów (Zadné Med’odoly) to czysta przyjemność, bowiem niebieski szlak łagodnie schodzi w głąb doliny, trawersując południowe stoki Płaczliwej Skały. Ścieżka jest wygodna, pozwala skupić się na wyjątkowo uroczym otoczeniu. Warto zwrócić uwagę na zbocza Tatr Bielskich, które w specyficzny sposób przecięte są dwoma rzędami skałek W niższych częściach doliny wypasano niegdyś stada wołów i owiec z Białej Spiskiej. Dziś już niestety nie zobaczymy „łowiecek” ze zbyrkującymi dzwoneczkami, a szkoda, pasowałyby jak ulał do sielskiego otoczenia. Zarastające polany stanowią naprawdę przyjemny punkt widokowy. W dawnych czasach stał tu również domek myśliwski, gajówki oraz płot, gdyż w okolicy znajdowała się granica rezerwatu Hohenlohego. No ale zwierzyniec księcia to temat na osobny wpis. Ścieżka schodząca do Doliny Zadnich Koperszadów Tablice upamiętniają walki toczone tu pomiędzy pasterzami z Białej Spiskiej a poddanymi zarządców Państwa Niedzickiego Polany w Zadnich Koperszadach powoli zarastają, jednak nadal stanowią fenomenalne miejscówki widokowe Niebawem mijamy miejsce o interesującej nazwie: Skoruszowy Burdel. Jeszcze lepiej brzmi leśniczówka TANAP: Chata na Burdeli. 😀 Niestety, muszę sprowadzić was na ziemię i wyjaśnić, iż burdel jest prawdopodobnie pochodzenia wołoskiego i oznacza zagrodę dla owiec. Następnie szlak wiedzie wzdłuż potoku, po drodze przeciskając przez skalne wrota, tj. Koperszadzką Bramę. Po dłuższym marszu lasem, kiedy już zaczynamy psioczyć na monotonię, docieramy do bardzo fajnego miejsca, z którego roztacza się ciekawa sceneria na Tatry Wysokie. Mowa o Gałajdowej Polanie, zwanej też Polaną pod Muraniem (1100 – 1120 m). Funkcjonuje tu zaaranżowana przez TANAP ekspozycja geologiczna przybliżająca budowę Tatr. Tuż za Polaną przekraczamy Jaworowy Potok i szeroką drogą, niestety od niedawna wyasfaltowaną, maszerujemy do Tatrzańskiej Jaworzyny, gdzie kończy się nasza pętla wokół zachodniej części Tatr Bielskich. Tam warto uwiecznić drewniany kościółek z Doliną Jaworową w tle. Mój misio!Skoruszowy Burdel Szeroka Jaworzyńska… Marzenie! Koperszadzka Brama Polana pod Muraniem z Muraniem 🙂 Polana pod Muraniem, inaczej Gałajdowa Piękny Lodowy Tatrzańska Jaworzyna PRAKTYCZNE RADY: Z Zakopanego do Ździaru (kurs na Poprad) kursują autobusy przewoźnika Strama. W linku znajdziecie aktualny rozkład jazdy oraz cennik. Dopowiem, że można płacić w złotówkach i euro. Atakując Szeroką Przełęcz warto wysiąść na przystanku Ździar Strednica – jest stąd bliżej do Ptasiowej Rówieńki niż z centrum Ździaru. Szlak na odcinku Ptasiowa Rówieńka – Przełęcz pod Kopą funkcjonuje jako ścieżka edukacyjna. W sezonie pobierana jest opłata za wstęp w wysokości 1 euro – tu posiłkuję się wiedzą internetową, bo ja jeszcze nigdy nie trafiłam na kasjera. Rano kasa jest zazwyczaj zamknięta. Po intensywnych opadach radzę unikać podejścia czerwonym szlakiem ze Ździaru na Szeroką Przełęcz, bo na stówę, zrobi się błotko, będzie zatem ślisko, stromo i nieprzyjemnie. Przepaści tam nie ma, ale łatwo będzie można obić pupcię, a nawet złamać nóżkę. Zaleca się pokonanie szlaku w opisanym kierunku. Szlak kończymy w Jaworzynie Spiskiej – do Łysej Polany i dalej do Zakopanego kursuje wspomniana już Strama. Możemy też podejść z buta do Łysej Polany i tam złapać busa do Zakopanego czy Bukowiny Tatrzańskiej. Marsz zajmie nam około 40 min, ale pamiętajcie, by na ostrych zakrętach schodzić na pobocze – kierowcy potrafią pruć niemiłosiernie. Akcje ratownicze w górach Słowacji prowadzone są odpłatnie, dlatego warto się ubezpieczyć. Numer alarmowy do HZS: 18 300. Górskie pozdro, Madzia / Wieczna Tułaczka *** Tu też jest fajnie: Facebook Instagram – Gdzie jechać w góry? Jaki jest najpiękniejszy szlak w polskich górach? – zapytała mnie ostatnio znajoma. – Chcę gdzieś pojechać pierwszy raz od wielu lat, a nie chcę się rozczarować. Lekko zbladłam i spociły mi się ręce. To duża odpowiedzialność – nie zniechęcić kogoś do gór swoją sugestią, gdzie jechać w góry. Mało tego, że nie zrazić – najlepiej jeszcze zarazić górskim bakcylem. Ale chociaż bardzo się starałam, nie potrafię udzielić jednej odpowiedzi na to pytanie. Jak można wybrać najpiękniejszy szlak w górach, jeśli one wszystkie są piękne? 🙂 Poprosiłam więc o opinię polskich blogerów podróżniczych. Każdy z nich zastanowił się gdzie w góry lubi jeździć najbardziej, wybrał i opisał jeden ulubiony, najlepszy szlak w Polsce. Gdzie jechać w góry? Najpiękniejsze szlaki w polskich górachTable of ContentsGdzie jechać w góry? Najpiękniejsze szlaki w polskich górach1. Tatry: Grześ – Rakoń – Wołowiec2. Tatry: Granaty i Buczynowe Turnie3. Tatry: Mięguszowiecka Przełęcz pod Chłopkiem4. Tatry: Szlak na halę Gąsienicową przez Boczań5. Beskid Śląski: Z Salmopolu na Skrzyczne6. Beskid Żywiecki: Diablak 1725 m (Babia Góra)7. Beskid Żywiecki: Główny szlak Beskidu Orawsko-Podhalańskiego8. Beskid Żywiecki: Wielka Rycerzowa z Soblówki9. Beskid Sądecki: szlak z Rytra na Makowicę10. Beskid Sądecki: Radziejowa z Jaworek11. Pieniny: Wysoka12. Pieniny: Sokolica13. Gorce: szlak masywem Kudłonia powrót przez szlak niebieski Doliną Kamienieckiego Potoku14. Bieszczady: Mała Rawka – Wielka Rawka – Krzemieniec15. Masyw Śnieżnika: Śnieżnik16. Karkonosze: trasa na Śnieżkę z widokiem na Kocioł Małego Stawu 1. Tatry: Grześ – Rakoń – Wołowiec Maria Magdalena – Okiem Maleny Trasa ma prawie 26 km. Aby zdobyć wszystkie 3 szczyty trzeba wyruszyć z domu około 6:30. Dobrym pomysłem jest załapanie się na pierwszy „traktor” czyli kolejkę, która podwozi turystów z parkingu w Dolinie Chochołowskiej na Polanę Hucisko. Oszczędza się w ten sposób 3,5 km dość nudnej trasy w lesie. Od Polany Hucisko do Doliny Chochołowskiej wiedzie ciekawa, prosta i urocza trasa wzdłuż potoku, połonin z bacówkami i pasącymi się owieczkami. Pierwsza część trasy na Grzesia położona jest w lesie. Jest trochę stromo. Widokowa część trasy rozpoczyna się po wyjściu z lasu i od razu wiemy, czemu wiele osób mówi, że Tatry to najpiękniejsze góry w Polsce. Grześ położony jest na wysokości 1653 Od schroniska w Dolinie Chochołowskiej idzie się około 1,5 godziny. Podejście na Rakoń zajmuje około godzinę, idzie się szeroką granią. Rakoń położony jest na wysokości 1879 Z Rakonia macie dwie opcje – albo zdobywacie Wołowiec położony na wysokości 2064 albo kończycie na przełęczy Zawracie i schodzicie do Polany Chochołowskiej. Aby zejść do schroniska trzeba cofnąć się na przełęcz Zawracie. Zejście nie jest skomplikowane – jednak przy deszczowej pogodzie kamienna droga jest bardzo śliska. Końcówka trasy w lesie dłuży się niemiłosiernie. W schronisku na Polanie Chochołowskiej koniecznie zamówcie szarlotkę z borówkowym sosem. Trasa ma prawie 26 km. Jest cudnym szlakiem z serii Tatry dla Zielonych. Bardzo widokowa, niezbyt skomplikowana, brak łańcuchów i bardzo stromych przejść. Trzeba na nią przeznaczyć około 9 godzin. Wybierając się w Tatry, najwygodniej zatrzymać się w Zakopanem. Sprawdź poniższą, klimatyczną propozycję w świetnej lokalizacji i cenie 🙂 2. Tatry: Granaty i Buczynowe Turnie Marta – Zwiedzając świat Emocje, piękne górskie panoramy, najpiękniejsze szlaki w Tatrach. Podczas przejścia Granatów i Buczynowych Turni – naszym zdaniem, najbardziej widokowego odcinka Orlej Perci – jedno i drugie otrzymacie w pakiecie. Owszem, ten fragment czerwonego szlaku, podobnie jak pozostałe części Orlej, należy do wymagających (szczególnie przy złych warunkach pogodowych) i przeznaczony jest dla tych, którzy lubią wędrówkę skalistą granią, pewnie czują się z silną ekspozycją terenu, a łańcuchy czy inne żelastwo nie robią na nich najmniejszego wrażenia. Jednocześnie to jednak najłatwiejszy odcinek Orlej Perci. Więc gdzie jechać w góry, jeśli masz już trochę doświadczenia? To tu, najlepiej rozpocząć przygodę ze słynnym szlakiem. Szlaki górskie na Granaty i Buczynowe Turnie startują z Kuźnic. Stąd przez Boczań i Przełęcz między Kopami dociera się do Murowańca. Kolejny odcinek to podejście do Czarnego Stawu Gąsienicowego. W czasie następnych trzech godzin osiągnięty zostaje najpierw Zmarzły Staw z widokiem na Przełęcz Zawrat, a następnie przez Żleb Kulczyńskiego – Zadni Granat. Za żlebem wkraczamy na główny czerwony szlak, który przez Zadni, Pośredni i Skrajny Granat oraz Buczynowe Turnie prowadzi do Przełęczy Krzyżne. Stąd, chcąc zatoczyć pętlę, można wrócić przez Dolinę Pańszczycy, Murowaniec i Boczań (lub Dolinę Jaworzynki) do Kuźnic. Z Krzyżnego można również zejść do Doliny Pięciu Stawów i stamtąd dotrzeć na parking w Palenicy Białczańskiej. Całość szlaku liczy 21 km. Czas potrzebny na jego przejście to ok. 12 godzin niezapomnianej przygody i fantastycznych widoków. Wybierając się w Tatry, najwygodniej zatrzymać się w Zakopanem. Sprawdź poniższą uroczą propozycję 🙂 3. Tatry: Mięguszowiecka Przełęcz pod Chłopkiem Szlak z Palenicy Białczańskiej przez Morskie Oko, Czarny Staw pod Rysami na Mięguszowiecką Przełęcz pod Chłopkiem to szlak dla doświadczonych osób. Jest wymagający, ma momenty poważnej ekspozycji. Są fragmenty, kiedy musisz używać rąk. To długi szlak z dużą ilością przewyższenia, do tego musisz pokonać tą samą drogę w dwie strony. Ale. Jeśli masz już doświadczenie w górskich wycieczkach, masz dobrą kondycję, ekspozycja Cię nie przeraża, a prognoza pogody jest dobra – KONIECZNIE idź na Mięguszowiecką Przełęcz pod Chłopkiem. To jeden z najbardziej malowniczych, pięknych szlaków, na jakim kiedykolwiek byłam. Po drodze towarzyszy Ci widok na Morskie Oko, Czarny Staw pod Rysami i dramatyczne, skaliste szczyty polskie i słowackie. Do tego na szlaku nie spotkasz zbyt wielu osób – w przeciwieństwie do podobnego w trudności, a dosłownie zakorkowanego szlaku na Rysy 🙂 Szlak ma 23 kilometry, na których pokonujesz 1700 metrów przewyższenia. Potrzebujesz 11-12 godzin na jego przejście. 4. Tatry: Szlak na halę Gąsienicową przez Boczań Szymon – Za miedzą i dalej Szlak na Halę Gąsienicową przez Boczań był tak naprawdę moją pierwszą poważną trasą w polskich Tatrach poza dolinami. Podobno ładnie, widokowo… więc musiałem się przekonać! Startuję z Kuźnic. Początkowy odcinek to kamienna ścieżka trochę pod górę, idziemy jednocześnie niebieskim i zielonym szlakiem. W pewnym momencie zielony się odłącza i biegnie sobie dalej na Nosal, a my skręcamy w prawo, na razie bez widoków. Po ok. 40 minutach od wyjścia z Kuźnic dochodzimy do Boczania (1224 tam jest pierwsze tak zwane „okno” – czyli po prostu szpara między drzewami, całkiem ładne widoki. Ale prawdziwe panoramy zaczną się za 20 minut, na Skupniów Upłazie – tam las się kończy, ścieżka robi się bardziej żwirowa, a nam odsłania się widok na regle, Podhale i Zakopane – a po pewnym czasie, nieco dalej (po drugiej stronie), również na Dolinę Jaworzynki i Giewont z trochę innej perspektywy. Później dochodzimy na Przełęcz między Kopami. Stąd już tylko niecałe pół godziny na Halę Gąsienicową – najpiękniejsze miejsce na tym szlaku, w zasadzie trudno to opisać słowami i chyba najlepiej będzie spojrzeć na zdjęcie! Jeśli jesteś początkujący i zastanawiasz się, gdzie w polskie góry – ten szlak w Tatrach będzie dla Ciebie idealny. Dystans: wg mapa-turystyczna 9,5 km. wg Endomondo 12,5 km Ocena trudności: 3/10, nawet z dziećmi powinno się dać radę (ale lepiej nie w adidasach, jednak jest trochę kamieni) Czas przejścia: w górę 2 godziny, w dół 1 godzina 35 minut [Dorota] Część z dwóch wyżej wspomnianych szlaków – z Kuźnic na Halę Gąsienicową i Czarny Staw Gąsienicowy możesz pooglądać też w mojej fotorelacji z dwudniowej wycieczki w Tatry. Zapraszam też na blog Magdy, która pochodzi z Kościeliska i prezentuje jej zdaniem najpiękniejsze szlaki w Tatrach! Chcesz wybrać się na ten szlak? Skorzystaj z propozycji wspomnianych wyżej (Willa Mountain Centrum i Apartamenty Tomusik) lub poszukaj zakwaterowania w najdogodniejszej lokalizacji na własną rękę 🙂 Poszukaj noclegu w Zakopanem >> 5. Beskid Śląski: Z Salmopolu na Skrzyczne Joanna – Jeśli zastanawiasz się, gdzie pojechać w góry – szlak z Salmopolu na Skrzyczne to jedna z najładniejszych widokowo tras w Beskidzie Śląskim. Prowadzi z Przełęczy Salmopol, przez Malinowską Skałę, aż do schroniska PTTK na Skrzycznym. A potem następuje powrót tą samą drogą. Wystarczy wdrapać się na Malinowską Skałę, gdzie czekają nas wspaniałe widoki na Kotlinę Żywiecką z Babią Górą i Pilskiem na czele, a przy dobrej widoczności można zobaczyć także Małą i Wielką Fatrę. Po dojściu do schroniska czas na odpoczynek i kolejne punkty widokowe (jest nawet specjalny podest obok schroniska), bo jakby na to nie patrząc Skrzyczne to najwyższy szczyt Beskidu Śląskiego. Jest dość charakterystyczny ze względu na znajdujący się obok szczytu maszt nadajnika RTV o wysokości 87 metrów. Całość liczy sobie ponad 15 kilometrów więc nie jest to krótka wycieczka. Według znaków mijanych na szlaku trasa ta to 6 godzin marszu. Mapa turystyczna pokazuje 5 godzin, a jak idziesz z dziećmi to czas ten się jeszcze wydłuża. Dlatego spokojnie może to być całodniowa wycieczka. Trasa nie jest trudna (dla kogoś kto po górach chodzi) lecz długa. Nasz 5-letni syn przeszedł całą trasę sam początkiem kwietnia, gdy na połowie szlaku zalegał jeszcze śnieg. Więc dzieci też dadzą radę, ale może nie jako pierwsza wycieczka. Dlatego polecamy ją jako trasę widokową, a Malinowska Skała jest świetnym miejscem na oglądanie wschodu słońca. ” [Dorota] Na blogu przeczytasz też o moim noworocznym wejściu na Skrzyczne ze Szczyrku 🙂 Jeśli wybierasz Szczyrk, zatrzymaj się w Apartamencie Parkowym. Oferuje świetną lokalizację w centrum miasteczka, idealny komfort i pyszne śniadania. W cenie możesz korzystać z sauny i SPA 🙂 6. Beskid Żywiecki: Diablak 1725 m (Babia Góra) Kasia – Obserwatorium podróży Najwyższy szczyt Beskidów nazywany jest Babią Górą i często pada w odpowiedzi na pytanie „gdzie jechać w góry”. Istnieje wiele teorii na temat nazwy – najczęściej spotykaną jest porównanie góry do kobiety – a ta wiadomo jest zmienną, stąd Babia. W masywie Babiej Góry bardzo często dochodzi do nagłych zmian atmosferycznych, dlatego planując tutaj trasę warto mieć na uwadze czy jest okno pogodowe. Start i koniec: Przełęcz Krowiarki (najkorzystniej dojechać tu jest samochodem, trudniej będzie z komunikacją miejską) Szlak czerwony wejście: technicznie szlak nie jest trudny do pokonania, ale idziemy praktycznie cały czas pod górę przez 2,5 godziny – na pewno wejście wymaga kondycji, dla osób mniej sprawnych czas zapewne się wydłuży i wymagana będzie większa ilość przerw. Wysiłek wynagradzają punkty widokowe, na których mamy ucztę dla duszy i oczu. Wersja wejścia dla bardziej zaawansowanych: szlak żółty jednokierunkowy, Perć Akademicka – przejście łańcuchami. Tutaj każdy znajdzie coś dla siebie, dlatego Babia Góra będzie idealna, jeśli myślisz gdzie warto pojechać w góry. Zejście ze szczytu: Z Diablaka do Schroniska PTTK na Markowych Szczawinach mamy do przejścia ok. 1 h 15 minut. Początek jest stromy, następnie dalsze zejście jest już łagodniejsze z kilkoma stromymi odcinkami. Szlak niebieski z Markowych Szczawin do Przełęczy Krowiarki: szlak jest bardzo prosty, całą drogę jest praktycznie płasko, można wjechać wózkiem. Powrót na parking tym szlakiem to dobra alternatywa na odpoczynek po długim zejściu z góry. Czas przejścia to niecałe 2 h, gdzie wędrówka toczy się leśną ścieżką. Trasa jest prosta, a okoliczności przyrody bardzo przyjemne. Czas przejścia ok 5,5 – 6 h nie wliczając przerw (warto policzyć w sumie ok. 8 h z zatrzymaniem w schronisku, na szczycie oraz po drodze na przerwie). Wejście na Babią Górę wymaga kondycji, ale nawet jeżeli jej nie masz to nie znaczy, że nie wejdziesz. Zajmie ci to po prostu więcej czasu. WAŻNE: Babia Góra cechuje się zmiennością pogody, gdzie może być naprawdę niebezpiecznie. Pamiętaj o tym przy planowaniu trasy. [Dorota] Stuprocentowa prawda, sama doświadczyłam tych zmian – Diablak dał mi niezłą lekcję pokory! Jeśli chcesz wybrać się na ten szlak, najlepiej poszukać zakwaterowania w Zawoi – najdłuższej wsi w Polsce 🙂 Wyszukałam dla Ciebie miejsce, w którym przemili gospodarze przyjmą Cię jak domownika. To Kraina Szczęśliwości – nazwa mówi sama za siebie, prawda? 🙂 7. Beskid Żywiecki: Główny szlak Beskidu Orawsko-Podhalańskiego Agnieszka – Zależna w podróży Główny szlak Beskidu Orawsko-Podhalańskiego – czyli właściwie czego? Niewiele osób słyszało o Beskidzie Orawsko-Podhalańskim i nie przychodzi na myśl, kiedy zastanawiasz się gdzie jechać w góry. To niewielkie pasmo gór jest najdalej wysuniętą na wschód częścią Beskidu Żywieckiego. Można powiedzieć, że właściwie graniczy z Zakopianką. Proponuję niebieski szlak po głównym masywie B O-P. Można go zacząć już na Zakopiance, w pobliżu wsi Klikuszowa (tzw. Przelęcz Sieniawska). Zakończymy go 19 km dalej, na Przełęczy Spytkowickiej (zwanej też Przełęczą Bory). Po drodze zdobędziemy Żelaźnicę (913 m i miniemy górną stację wyciągu Beskid w Spytkowicach. Ze szlaku, który prowadzi po najwyższych wzniesieniach okolicy rozpościera się piękny widok na orawskie wioski Harkabuz i Podsarnie, a w oddali towarzyszyć nam będzie majestatyczna Babia Góra i gdzieniegdzie Tatry. Podczas półtora roku, gdy mieszkałam na Podhalu, wybrałam się na ten szlak kilkukrotnie, w różnych porach roku. Uwielbiam to, że jest łatwy, błyskawicznie dostępny z drogi i jednocześnie bardzo widokowy. Wspaniałe łagodne łąki delikatnie falują pod moimi stopami, a fakt, że szlak pozostaje nieznany, sprawia że mijam na nim dwie lub trzy osoby – najczęściej lokalnych mieszkańców, którzy wyszli na spacer z psem. Jeśli poruszacie się samochodem, zaparkujcie na Przełęczy Spytkowickiej i dojdźcie np. na samą Żelaźnicę, wracając z powrotem tą samą trasą. Nie pożałujecie! To naprawdę wspaniały i leciutki spacer (dzieci i osoby starsze mile widziane :)) Dystans: 19 km Czas przejścia: 5 i pół godziny Na blogu można przeczytać więcej o moich ulubionych spacerach na Podhalu. Chcesz wybrać się na ten szlak? Kliknij w poniższy przycisk i poszukaj zakwaterowania w okolicy: Jeśli wybierasz się w Beskid Śląski lub Żywiecki z innych części Polski możliwe, że będziesz mieć po drodze Oświęcim. Pamiętaj, że tam jest miejsce, które każdy powinien odwiedzić chociaż raz. Jest smutne. Ale niezwykle wartościowe. Przeczytaj więcej w poście: Zwiedzanie Auschwitz. Jak wygląda wycieczka do nazistowskiego obozu koncentracyjnego? 8. Beskid Żywiecki: Wielka Rycerzowa z Soblówki Wielka Rycerzowa to idealny szlak dla początkujących osób, które szukają krótkiego, a pięknego szlaku. Rycerzowa ma 1226 metrów, startując z Soblówki, musisz zrobić 667 metrów przewyższenia. Większość szlaku wiedzie przyjemną ścieżką przez las z momentami widoków na okoliczne szczyty Beskidu Żywieckiego. Momentami jest stromo, jednak wysiłek się opłaci – od szczytu Małej Rycerzowej przez Halę Rycerzową do szczytu będziesz podziwiać przepiękne widoki na okoliczne pasma górskie. Po zdobyciu szczytu warto zatrzymać się w schronisku – w sezonie wczesnej jesieni serwują tam racuchy z jagodami. Palce lizać 🙂 Szlak będzie idealnym wyborem na rozpoczęcie swojej przygody w górach lub zaszczepienie górskiej pasji w dziecku. Dystans to 11,5 km, a orientacyjny czas przejścia – 4 godziny. Jeśli planujesz wybrać się na ten szlak, najlepiej będzie zatrzymać się w Rajczy. Sprawdź poniższą propozycję 🙂 9. Beskid Sądecki: szlak z Rytra na Makowicę Kuba – Sądecki Włóczykij Makowica to pierwsza, znaczna góra w Paśmie Jaworzyny Krynickiej Beskidu Sądeckiego, położona kilkanaście kilometrów na południe od Nowego Sącza, wysoka ledwie na 948 m co czyni ją zdradziecką. U podnóża góry jest Rytro, spora wieś, która jest idealnym punktem wypadowym na górę oraz w ogóle w Beskid Sądecki. Na Makowicę proponuję trasę prowadzącą z Rytra do małej wsi Życzanów (lub Rzeczanów), gdzie prowadzi droga asfaltowa. Potem spotykamy szlak niebieski prowadzący z Woli Kroguleckiej, którego trzymamy się aż do samego szczytu. Szlak wiedzie ostro pod górę najpierw drogami leśnymi, a potem wąską ścieżką. Z samego szczytu nie ma widoku, ponieważ jest on w pełni zalesiony, natomiast zaraz pod nim na rozległych polanach można się położyć i podziwiać drugą połowę Beskidu Sądeckiego, Beskid Wyspowy, a nawet i Gorce. Z Makowicy potem można zejść czerwonym szlakiem (będącym fragmentem Głównego Szlaku Beskidzkiego) z powrotem do Rytra. Po drodze można wypocząć w górskim schronisku Cyrla. Ostatnia część szlaku wiedzie ostro w dół krętą, leśną ścieżyną, na której łatwo zgubić drogę. Warto być tutaj uważnym. Makowica jest górą, która zapisuje się w pamięci każdego fana Beskidów, ponieważ potrafi nieźle wymęczyć sporą różnicą wzniesień, jak również wynagrodzić trud pięknymi widokami. Długość trasy – 13,6km (mapa-turystyczna nie pozwala na wyznaczanie trasy drogami asfaltowymi, stąd róznica) Czas przejścia – 5h Różnica wzniesień (+/-) – 1220m Stopień trudności – dla doświadczonych górołazów lub o przeciętnej kondycji, nie dla rodzin z małymi dziećmi. Chcesz wybrać się na ten szlak? Zatrzymaj się w miejscowości Rytro w Zajeździe pod Zamkiem. Tutaj spędzisz czas komfortowo, a co najważniejsze, będziesz mieć blisko do szlaków 🙂 10. Beskid Sądecki: Radziejowa z Jaworek Radziejowa to najwyższy szczyt Beskidu Sądeckiego. Przepiękny szlak wiedzie ze wsi Jaworki. Stąd też startuje szlak na Wysoką w Małych Pieninach (opisany poniżej), więc Jaworki są idealną bazą wypadową. Już po pierwszym kilometrze Twoim oczom ukażą się wspaniałe widoki, które mnie kojarzyły się z włoską Toskanią. Wijąca się droga, pasące się owce i skaliste szczyty Tatr wyglądające zza bliższych pasm. Widok na Tatry będzie towarzyszyć Ci przez sporą część szlaku. Szlak nie jest przesadnie wymagający, ale jest długi. Polecam Ci ze szczytu udać się w stronę schroniska PTTK Przehyba i zejść do Szczawnicy. Ze Szczawnicy kursują regularne minibusy do Jaworek, a w razie zbyt późnej godziny – są też taksówki. Trasa z zejściem do Szczawnicy to 23 km i ponad 7 godzin. Nie jest technicznie trudna, jednak musisz być w przynajmniej przeciętnej kondycji, żeby poradzić sobie z dystansem. Jeśli chcesz skrócić trasę, ze szczytu Radziejowej możesz zejść tą samą trasą, wtedy dystans to około 20 km. Jaworki to idealna baza wypadowa nawet na kilkudniowy pobyt. Sprawdź Pokoje u Sabiny w Jaworkach, gdzie za przystępną cenę będziesz mieć komfortowe warunki, wszystko, czego potrzebujesz i jeszcze więcej 🙂 11. Pieniny: Wysoka Daria – Poboczem Drogi Jednym z moich ulubionych pasm w polskich górach są Małe Pieniny. Leżą poza Pienińskim Parkiem Narodowym, z dala od najpopularniejszych, zatłoczonych szlaków, a przez to nietrudno tu o kameralne wędrowanie w towarzystwie własnych myśli i cudnych widoków. Zastanawiając się, gdzie jechać w góry pamiętaj, że tu można pobyć z nimi sam na sam i to przez cały rok. Dla mnie, tutaj znajdziesz najpiękniejsze miejsca w polskich górach. Najbardziej lubię wschodni fragment Małych Pienin. Szlak zaczyna się w Wąwozie Homole k. Jaworek, stamtąd wiedzie na Wysoką (1050 m najwyższy szczyt całych Pienin. Z platformy widokowej na wierzchołku góry rozciąga się fantastyczna panorama Tatr, Pienin właściwych i Pasma Radziejowej. Schodzimy z Wysokiej i wędrujemy niebieskim szlakiem wzdłuż polsko – słowackiej granicy przez Smerekową, urwistą, pionową ścianę Watriska, aż do Przełęczy Rozdziela. To granica Małych Pienin z Beskidem Sądeckim. Uwielbiam te widoki: rozległe hale, łagodne pagóry, pasące się stada owiec i drozdy obrożne buszujące na łąkach. Zwróć uwagę na ciekawe miejsca w górach takie, jak leżący u kresu naszej trasy rezerwat Biała Woda, najeżony ciekawymi formacjami skalnymi, z kapryśnym potokiem spływającym kaskadami po kamiennych progach. Wędrówkę kończymy w Jaworkach. Dystans: 13,5 km Czas przejścia: około 4: 30 h Stopień trudności: szlak łatwy technicznie, lecz długi. Nieco lepszej kondycji wymaga dość strome podejście na Wysoką [Dorota] Na blogu możesz też przeczytać o tym, jak ja nie doceniłam Wysokiej. Tam zrobiłam też swoje najpiękniejsze zdjęcie zachodu słońca tuż przed burzą… 🙂 Jaworki to idealna baza wypadowa nawet na kilkudniowy pobyt. Sprawdź Pokoje u Sabiny w Jaworkach, gdzie za przystępną cenę będziesz mieć komfortowe warunki, wszystko, czego potrzebujesz i jeszcze więcej 🙂 12. Pieniny: Sokolica Marta – Spójrz przez okno Jeden z najpiękniejszych szlaków w polskich górach, obfitujący w niesamowite widoki na każdym kroku – Sokola Perć w Pieninach. Trasa została wytyczona w 1926 roku z inicjatywy ks. Walentego Gadowskiego, twórcy tatrzańskiej Orlej Perci jako jej „młodsza siostra”. Sokola Perć to fragment niebieskiego szlaku wiodącego przez Pieninki od Bańków Gronia do Sokolicy. Widok w kierunku południowym zapiera dech w piersiach – wijący się w dole Dunajec i strzegące horyzontu szczyty Tatr. Do tego klasyczna pienińska piękność – reliktowa sosna rosnąca na szczycie – pocztówkowe zdjęcia gwarantowane (aktualizacja 2019: Sosna niestety teraz jest mniejsza, została zniszczona przez akcję ratunkową w październiku 2018 i później znów w lutym 2019 🙁 ). Na Sokolicę można wybrać się z Krościenka, ze Sromowiec Niżnych, a w sezonie kursowania przeprawy przez Dunajec również ze Szczawnicy. Dystans: Krościenko – Bańków Groń – Sokolica – Krościenko to 8,5 km Czas: 3 – 3,5 godziny Ocena trudności: Dla każdego o przeciętej kondycji. Najbardziej atrakcyjna widokowo część szlaku wiedzie skalistą granią, gdzieniegdzie trzeba więc podnieść wyżej nogę żeby wejść na skalny stopień lub przytrzymać się metalowej barierki. Szlak jednak nie jest trudny, może jednak ze względu na ekspozycję stwarzać kłopot osobom z lękiem wysokości. Jak najbardziej nadaje się na wycieczkę ze starszymi dziećmi – trzylatek może mieć problem ze względu na krótkie nóżki, ale sześcio-, siedmiolatek poradzi sobie bez problemu. Najlepszą bazą wypadową na ten szlak jest Krościenko nad Dunajcem. Zatrzymaj się w Pokojach u Teresy, gdzie możesz cieszyć się komfortem i ciszą w świetnej cenie 🙂 13. Gorce: szlak masywem Kudłonia powrót przez szlak niebieski Doliną Kamienieckiego Potoku Patrycja – Kartka z podróży Szlak Żółty przez masyw Kudłonia rozpoczynam w miejscowości Rzeki. Możemy nim dojść na Turbacz lub odbić na Przełęczy Borek do szlaku niebieskiego w Dolinie Kamienickiego Potoku. Po godzinie marszu od parkingu w Rzekach docieramy na malowniczą Polanę Podskały, gdzie znajdują się dwie stare bacówki z otwartymi izbicami. Nocujemy w jednej z nich na glebie. Trawy skąpane są w wieczornym słońcu a przygrywają nam świerszcze. Prócz nas nie ma tu nikogo, podczas gdy Tatrzańskie schroniska pękają w szwach. Polana Podskały to niezwykle malownicza, gorczańska polana reglowa pochodzenia antropogenicznego. Położona w Gorczańskim Parku Narodowym na wysokości 940-1020 m. W miejscu tym, pomiędzy Gorcem Troszackim (1235 m) a Jaworzynką (1026 m), grzbiet wyraźnie się obniża do poziomu ok. 1000 m. Jeśli interesują Cię atrakcje w górach – w okresie wczesnej wiosny polana usiana jest tysiącami krokusów. Następnego dnia posileni jagodami prosto z krzaczka ruszamy kontynuujemy wędrówkę przez Gorc Troszacki i Kudłoń. Dochodząd do Przełęczy Borek zawracamy w kierunku miejscowości Rzeki, podążając szlakiem niebieskim wzdłuż Kamienickiego Potoku. Dystans: 19,5 km Czas: 6h Obydwa szlaki charakteryzują się niewielkimi przewyższeniami (wyjątkiem są schodki w kilku miejscach). Idealnie nadają się na wędrówki z małymi dziećmi lub dla osób o słabszej kondycji lub dla początkujących biegaczy górskich. Gorce to również wybór dla tych, którzy mając dość przeludnionych szlaków szukają ciszy i spokoju. Całkowity dystans: 19,5 km, czas: 6 h Dobrą bazą wypadową będzie Mszana Dolna. Jeśli planujesz trekking tym szlakiem, spójrz na ofertę noclegową Willi Anna, gdzie przemiła właścicielka przywita Cię uśmiechem po całodniowej wycieczce 🙂 14. Bieszczady: Mała Rawka – Wielka Rawka – Krzemieniec Kasia – Połącz Kropki Początkowo trasa jest przyjemna, idziemy przez las, gdzie możemy podziwiać bieszczadzkie krajobrazy. Pierwszy postój warto zrobić sobie przy bacówce. Później szlak jest trochę bardziej wymagający, za sprawą bardzo stromego podejścia pod szczyt Małej Rawki. To jest zawsze najgorszy dla mnie moment i czasami mam chwile zwątpienia, na co ja się decydowałam. Później kiedy wychodzimy już na połoniny, praktycznie jesteśmy przy Małej Rawce, a widok w oddali Wielkiej Rawki tylko działa motywująco. To tylko 45 minut drogi, dlatego warto zrobić sobie dłuższy spacer w kierunku kolejnego szczytu. Rawki kojarzą mi się z wiatrem (jak to na szczycie gór) i kolorowymi połoninami. Dojście na Krzemieniec, gdzie zbiegają się granice trzech państw – Polski, Słowacji i Ukrainy jest moim ulubionym punktem. Po pierwsze zawsze cieszę się, że zaszłam tak daleko, a wycieczka ze względu na długość trasy może być męcząca, a po drugie lubię odcinek Wielka Rawka – Krzemieniec Po drodze często spotykam obcokrajowców witających się swoim „Ahoj” i czuję, że najcięższy fragment jest już za mną. Trasa wydaje się już spokojniejsza i bardziej przypomina spacer, niż zmaganie się z górską wspinaczką. Dystans: niektóre strony internetowe pokazują, że trasa wynosi 12 km, ale mi się wydaje, że może być nieco więcej – około 15 km. Czas przejścia: nawet do 7-8 h (w zależności od tempa) Ocena trudności: Przejście całej trasy jest przede wszystkim czasochłonne. Z tego względu wydaje mi się, że wycieczkę z dziećmi lepiej zakończyć na Małej lub Wielkiej Rawce – wszystko jednak zależy od kondycji i wieku malucha. Myślę, że nie trzeba mieć specjalnie dobrej kondycji, szlak jest możliwy do przejścia dla osób o przeciętnej wytrzymałości. [Dorota] Pssst, zerknij też na inny bieszczadzki szlak ze zdjęcia powyżej, który skradł moje serce – od Chatki Puchatka przez przełęcz Orłowicza na Smerek. 🙂 Sprawdź też, jakich miejsc nie możesz przegapić w Bieszczadach. Idealną bazą wypadową w Bieszczadach jest Wetlina, a fantastycznym miejscem jest Dom Gościnny Borsuczyna. Jest przytulnie, swojsko, możesz spędzić relaksujący czas przy trzaskającym w kominku ogniu 🙂 15. Masyw Śnieżnika: Śnieżnik Łukasz – Łukasz Kędzierski – Podróże i fotografia Gdy nasza mała Nadia wykazała olbrzymie zainteresowanie chodzeniem po górach powstał pomysł, aby spróbować zdobyć wszystkie 28 szczytów składających się na Koronę Gór Polski. Nie chodziło o samo kompletowanie szczytów, a zmobilizowanie się, aby jeździć i zobaczyć wszystkie polskie góry, ciekawe miejsca. Po zdobyciu kilku niższych szczytów, na które prowadziły krótkie trasy przyszedł czas na Masyw Śnieżnika. Wejście na Śnieżnik był pierwszym dużym sprawdzianem dla naszej 4 letniej Nadii czy troszkę dłuższa i bardziej wymagająca dla niej trasa będzie odpowiednia. Wybraliśmy żółtą trasę rozpoczynającą się przy Jaskini Niedźwiedziej i prowadzącą przez Przełęcz Śnieżnicką, aby kontynuować zielonym szlakiem przez schronisko PTTK na Śnieżniku i Jaskółcze Skały aż na szczyt Śnieżnika. Trasa jest bardzo przyjemna, zalesiona więc w upalne dni będziemy cały czas w cieniu, aby pod koniec wyjść na przełęcz i móc podziwiać piękne widoki. Szlak nie jest trudny, ani nie zawiera uciążliwych, ostrych podejść. Dużo dreptania po kamieniach. Dlaczego szlak na Śnieżnik tak nam się podobał? W górnej jego części są piękne widoki, a także jak ma się szczęście z samego szczytu, natomiast dla nas najważniejsze było to, że nawet małe dzieci doskonale sobie na nim poradzą i z zapałem i ochotą mogą wejść na sam szczyt. Dystans: ok. 9,5 km Czas przejścia z dzieckiem: wejście ok. 4 godz, zejście ok. 3 godz. [Dorota] Jeśli szukasz dłuższej, bardziej ambitnej trasy, sprawdź tutaj. To trasa na 21 km i około 7 godzin. Szłam tędy i trasa jest przyjemna, a widoki szczególnie pod koniec – spektakularne! Idealną bazą wypadową na Śnieżnik są Stronie Śląskie. Zatrzymaj się w Adusiówce – w ciszy i pięknym górskim otoczeniu. 16. Karkonosze: trasa na Śnieżkę z widokiem na Kocioł Małego Stawu Magda – Zbieraj się Polecana przez nas trasa startuje przy Świątyni Wang w Karpaczu. Początkowo wiedzie popularnym i tłocznym, żółtym szlakiem do ruin Schroniska im. Bronka Czecha. Następnie proponujemy odbić na zielony szlak, który wije się najpierw niewinnie przez las, a później ostro w górę aż na grzbiet. Cała trasa ma 863 metrów przewyższeń, więc przygotujcie się na duży wysiłek. Chociaż, naszym zdaniem nie jest to bardzo wymagająca trasa, bo pokonaliśmy ją zimą z dzieckiem w nosidle, a nasza kondycja wciąż pozostawia wiele do życzenia. Po stromym podejściu możemy chwilę odpocząć rozkoszując się widokiem na Kotlinę Jeleniogórską oraz Śnieżkę (1 603 m Dalsza część trasy to czerwony szlak – Główny Szlak Sudecki, nad Kotłem Wielkiego, a później Małego Stawu. Zimą trasa szlaku jest zmieniona, żeby nie prowadzić bezpośrednio nad krawędzią kotła. Przepiękne widoki! Z punktu widokowego można uchwycić kadr, na którym będzie widoczna Samotnia, Strzecha Akademicka i Śnieżka. Na Równi pod Śnieżką proponujemy by odbić żółtym szlakiem do czeskiego Schroniska Lucni Bouda, gdzie można zjeść czeskie knedliki, napić się piwa z lokalnego browaru, a także przenocować. Odbijając na czeską stronę mamy szansę zobaczyć Śnieżkę z innej perspektywy, co jest dużym atutem proponowanej przez nas trasy. Z Lucni Boudy na Śnieżkę prowadzi niebieski szlak do Domu Śląskiego, a później czerwony, kamienistym podejściem na sam szczyt. Na Śnieżce czeka na nasz przepiękna panorama, charakterystyczne dyski – Obserwatorium Meteorologiczne im. Tadeusza Hołdys oraz kapliczka. Długość proponowanej trasy to 11 km, co powinno Wam zająć około 4 godzin. Trzeba jednak pamiętać by zostawić siły na zejście z góry, chyba, że zdecydujecie się na nocleg w Schronisku Lucni Bouda lub w Domu Śląskim, co gorąco polecamy. Trasa dostępna w każdej porze roku, dla osób, które mają dużo sił i samozaparcia. Na Śnieżkę będziesz ruszać z Karpacza. Sprawdź opcje noclegowe w Willi Sudety w świetnej lokalizacji w miasteczku 🙂 Podobała Ci się ta lista? Mnie bardzo i teraz już będę wiedziała dokąd skierować osobę pytającą o najpiękniejszy szlak w polskich górach. Żaden z wyżej wymienionych szlaków nie zrazi do gór. Wręcz przeciwnie – uważaj, bo możesz na nich złapać górskiego bakcyla… 🙂 Jeśli wybierasz się w góry pierwszy raz od dłuższego czasu, koniecznie zobacz jak przygotować się na wycieczkę w góry. Ciągle jeszcze zastanawiasz się, po co w ogóle tam jeździć? Przeczytaj mój post o tym, jak góry pomagają mi ogarnąć priorytety – i Tobie też mogą. A jeśli podobał Ci się ten wpis, użyj proszę przycisków na dole i udostępnij go na Facebooku, Twitterze, czy Google+! Dzięki! 🙂

górski szlak w poprzek zbocza